Κεφαλαιοποίηση αφορολογήτων αποθεματικών αναπτυξιακών νόμων ΑΕ μη εισηγμένων και ΕΠΕ

Σύμφωνα με το άρθρο 71Γ του Ν.4172/2013, όπως ενσωματώθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 353 του Ν.4512/2018 , οι διατάξεις του άρθρου 13 του Ν.1473/1984 (ΦΕΚ Α΄ 127), καταργούνται και πλέον οι ανώνυμες εταιρείες, των οποίων οι μετοχές δεν είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, καθώς και οι εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, μπορούν να κεφαλαιοποιήσουν ολικά ή μερικά, τα αφορολόγητα αποθεματικά διαφόρων αναπτυξιακών νόμων, με εξαίρεση το αποθεματικό του άρθρου 18 του ΑΝ 942/1949 (ΦΕΚ Α΄ 96) και με την προϋπόθεση ότι κατά τη διαχειριστική χρήση στην οποία συντελείται η κεφαλαιοποίηση θα αυξηθεί το μετοχικό ή εταιρικό τους κεφάλαιο κατά το ίδιο ποσό σε μετρητά από τους παλαιούς ή νέους μετόχους ή εταίρους. Στην περίπτωση αυτή εκδίδονται νέες μετοχές ή εταιρικά μερίδια, για τους δικαιούχους μετόχους ή εταίρους.

Με βάση την ΠΟΛ.1093/1992 που ερμήνευε τις διατάξεις του άρθρου 13 του Ν.1473/1984 οι ανώνυμες εταιρίες των οποίων οι μετοχές δεν είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο και οι εταιρίες περιορισμένης ευθύνης μπορούν να κεφαλαιοποιούν ολικά ή μερικά τα αφορολόγητα αποθεματικά που έχουν σχηματίσει με τους ακόλουθους αναπτυξιακούς νόμους:

Ν.3213/1955, ΝΔ 2901/1954, ΝΔ 4002/1959, ΑΝ 147/1967, ΝΔ 1078/1971, ΝΔ 1313/1972, ΝΔ 331/1974, Ν.289/1976, Ν.849/1978, Ν.1116/1981, Ν.1262/82.

Επίσης περιλαμβάνονται τα αφορολόγητα αποθεματικά του Ν.2601/1998, του Ν.1892/1990 και του Ν.3299/2004 που δημιουργήθηκαν μετά την έκδοση της ΠΟΛ.1092/1993 .

Τα αποθεματικά που κεφαλαιοποιούνται φορολογούνται με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%), χωρίς καμιά άλλη επιβάρυνση.

Ειδικά για αποθεματικά που κεφαλαιοποιούνται από 1/1/2020 μέχρι και τις 31/12/2020 ο συντελεστής ορίζεται σε είκοσι τοις εκατό (20%).

Ο φόρος που οφείλεται αποδίδεται στο Δημόσιο με δήλωση, η οποία πρέπει να υποβληθεί σ΄ έναν μήνα από την καταχώρηση στο ΓΕΜΗ της αύξησης του μετοχικού/εταιρικού κεφαλαίου και καταβάλλεται σε τέσσερις (4) ίσες εξαμηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη με την υποβολή της εμπρόθεσμης δήλωσης.

Ο φόρος αυτός δεν εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα της εταιρείας, κατά τον υπολογισμό των φορολογητέων κερδών, ούτε συμψηφίζεται με το φόρο εισοδήματος που οφείλεται από την εταιρεία ή τους μετόχους ή εταίρους της.

Με την καταβολή του φόρου που οφείλεται σύμφωνα με τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση από τον φόρο εισοδήματος της εταιρείας, των μετόχων ή εταίρων της για τα αποθεματικά που κεφαλαιοποιήθηκαν. Επίσης η συγκεκριμένη κεφαλαιοποίηση κατά το μέρος που αφορά τα αφορολόγητα αποθεματικά δεν υπόκειται σε φόρο συγκεντρώσεως κεφαλαίου.

Σε περίπτωση που πριν από την πάροδο δέκα (10) ετών από την κεφαλαιοποίηση των αποθεματικών διαλυθεί η ανώνυμη εταιρεία ή μειωθεί το μετοχικό κεφάλαιό της με σκοπό επιστροφής των αποθεματικών στους μετόχους, τα κεφαλαιοποιηθέντα αποθεματικά δε λογίζονται φορολογικώς ως μετοχικό κεφάλαιο που έχει καταβληθεί και φορολογούνται με τις διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά για τη φορολογία εισοδήματος κατά το χρόνο της διάλυσης ή μείωσης του μετοχικού κεφαλαίου μετά την αφαίρεση του φόρου που καταβλήθηκε.

Οι παραπάνω κυρώσεις δεν εφαρμόζονται σε περίπτωση διάλυσης της εταιρείας με σκοπό τη συγχώνευσή της με άλλη επιχείρηση και ίδρυση νέας ανώνυμης εταιρείας ή σε περίπτωση διάλυσης της εταιρείας με σκοπό τη συγχώνευσή της με άλλη επιχείρηση και ίδρυση νέας ανώνυμης εταιρείας ή σε περίπτωση εξαγοράς ή απορρόφησής της από άλλη ανώνυμη εταιρεία.

Προκειμένου για εταιρεία περιορισμένης ευθύνης στην περίπτωση κατά την οποία πριν από την πάροδο δέκα (10) ετών από την κεφαλαιοποίηση των αποθεματικών διαλυθεί η εταιρεία αυτή ή μειωθεί το εταιρικό της κεφάλαιο με σκοπό την επιστροφή των αποθεματικών στους εταίρους, τα κεφαλαιοποιηθέντα αποθεματικά προστίθενται στα κέρδη της εταιρείας που πραγματοποιεί στο χρόνο της διάλυσης ή μείωσης του κεφαλαίου και φορολογούνται με τις διατάξεις φορολογίας εισοδήματος που ισχύουν κατά τον χρόνο διάλυσης της εταιρείας ή μείωσης του εταιρικού της κεφαλαίου μετά την αφαίρεση του φόρου που καταβλήθηκε.

Οι παραπάνω κυρώσεις δεν εφαρμόζονται σε περίπτωση διάλυσης της εταιρείας με σκοπό μετατροπής ή συγχώνευσής της με άλλη επιχείρηση για την ίδρυση ανώνυμης εταιρείας ή άλλης εταιρείας περιορισμένης ευθύνης ή σε περίπτωση εξαγοράς ή απορρόφησης της από ανώνυμη εταιρεία.

Επειδή οι διατάξεις του άρθρου αυτού ισχύουν για αποθεματικά που κεφαλαιοποιούνται μέχρι και τις 31/12/2020, συνεπάγεται ότι οι κεφαλαιοποιήσεις που θα πραγματοποιηθούν από 1/1/2021 θα φορολογούνται σε κάθε περίπτωση ως κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από την ύπαρξη φορολογικών ζημιών, δηλαδή θα υποστούν φόρο 29% και φόρο διανομής 15%, εφόσον ισχύουν μέχρι τότε οι συγκεκριμένοι συντελεστές. ( παρ.1 του άρθρου 47 του Ν.4172/2013 όπως αντικαταστάθηκε με την παρ.2α του άρθρου 99 του Ν.4446/2016 )

Πρακτική Εφαρμογή

ΕΠΕ, αποφάσισε με Έκτακτη Γενική Συνέλευση της 31/10/2018 την κεφαλαιοποίηση ολόκληρου του αφορολόγητου αποθεματικού του αναπτυξιακού Ν.3299/2004, ύψους 1.000.000 ευρώ, δημιουργημένου τη χρήση 2006.

Μέσα στην ίδια διαχειριστική χρήση όπου πραγματοποιήθηκε η κεφαλαιοποίηση του αφορολογήτου αποθεματικού, πρέπει να αυξηθεί και το εταιρικό κεφάλαιο κατά το ίδιο ποσό σε μετρητά από τους παλαιούς ή νέους εταίρους.

Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από άρθρο του κ. Κριαρά Ευστάθιου με τίτλο «Διανομή ή κεφαλαιοποίηση αφορολόγητων αποθεματικών Αναπτυξιακών Νόμων» που δημοσιεύθηκε στο τεύχος 2018 του περιοδικού Epsilon7.