Σε συνεργασία με τον Ηλία Χατζηγεωργίου - Φοροτεχνικό, Αντιπρόεδρο Επιτροπής Λογιστών Ε.Ε.Α.
Ο Απρίλιος έχει πιάσει τα δεύτερα μισά του και οδεύουμε ολοταχώς προς τη Μεγάλη Εβδομάδα και προς το Πάσχα, μαζί με την μεταφερόμενη εργατική Πρωτομαγιά, που φέτος θα εορταστεί την Τρίτη του Πάσχα 7 Μαΐου. Παράλληλα, ο ποδοσφαιρικός Ολυμπιακός γιορτάζει την πρόκριση στα ημιτελικά του Conference League, το Περιστέρι την πρόκριση στο Final 4 του BCL, ενώ οι μπασκετικοί αιώνιοι ετοιμάζονται για τις μεγάλες μάχες στα play off της ευρωλίγκας, με φόντο την πρόκριση στο Final 4 του Βερολίνου. Δεν μπορούμε να πούμε, πλούσια ειδησεογραφία ειδικά στο αθλητικό κομμάτι.
Από την άλλη, και τα δικά μας «γήπεδα» δεν πάνε πίσω, αφού και σε εμάς η ειδησεογραφία καλά κρατεί σε αρκετά επίπεδα. Φυσικά, η ειδησεογραφία δεν αφορά ακριβώς την έναρξη των φορολογικών δηλώσεων, αφού το σύστημα εξακολουθεί να παραμένει κλειστό, όμως ακόμα και οι δηλώσεις βρέθηκαν στο επίκεντρο της ενημερότητας, αφού πριν καν αρχίσουν μάθαμε για την παράταση τους. Είναι κάτι που ανακοίνωσε σχετικά ο Υφυπουργός Οικονομικών κος Θεοχάρης, ο οποίος είπε χαρακτηριστικά «για τις όποιες μέρες έχουμε πάει μέσα στον Απρίλιο, θα δώσουμε προκαταβολικά την προθεσμία πέραν της 30ης Ιουνίου, μέσα στον Ιούλιο να μπορούν να γίνουν οι δηλώσεις, άρα τις μέρες τις οποίες πήραμε στον Απρίλιο θα τις δώσουμε στον Ιούλιο». Βέβαια, σαν γνώμονα σε αυτό έβαλε την περσινή έναρξη που ήταν την 31η Μαρτίου και όχι την 1η Φεβρουαρίου, άρα προφανώς και για άλλη μία χρονιά η προγραμματισμένη 5μηνη διάρκεια υποβολής φορολογικών δηλώσεων θα παραμείνει όνειρο θερινής νυκτός, όπως παραμένει εδώ και πολλά χρόνια και η σταθερή έναρξη της υποβολής τους. Για την ακρίβεια, από τότε που οι δηλώσεις γίνονται ηλεκτρονικά δεν έχει υπάρξει καμία χρονιά που οι δηλώσεις να ξεκίνησαν την ίδια ημερομηνία με την προηγούμενη χρήση, ενώ φυσικά ποτέ στα χρονικά δεν έχει επιτευχθεί να ξεκινήσουν στην ημέρα που θεωρητικά προβλέπει ο νόμος, δηλαδή την 1η Φεβρουαρίου. Φυσικά, σε όλο αυτό η λέξη προγραμματισμός είναι αδύνατον να είναι εφικτή, άρα μοιραία δεν έχει υπάρξει χρονιά που να μην ήταν απαραίτητη η παράταση της διαδικασίας, για ευνόητους και σταθερούς λόγους την κάθε χρονιά, προσθέτοντας στον υπολογισμό, βέβαια, ότι και να ανοίξουν θέλουν τουλάχιστον κάνα μήνα για να «ξεπιαστούν» και να πάρουν μπροστά.
Εκτός την παράτασης, όμως, η φορολογική ειδησεογραφία περιλάμβανε και την προχθεσινή εγκύκλιο Α.1055/2024, στην οποία θα αφιερωθούμε σήμερα και η οποία σχετίζεται άμεσα με την υποβολή των δηλώσεων. Για την ακρίβεια, σχετίζεται άμεσα με τις δηλώσεις των ατομικών επιχειρήσεων, αφού καθορίζει τη διαδικασία αμφισβήτησης του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος από τους φορολογούμενους που επιθυμούν ή έχουν τον λόγο να κάνουν κάτι τέτοιο. Μάλιστα, εκτιμούμε ότι η εν λόγω εγκύκλιος γενικότερα, αλλά οι διατάξεις των άρθρων 28Α- 28Ε του Ν. 4172/2013, ειδικότερα, ήταν η βασικότερη αιτία καθυστέρησης της έναρξης των δηλώσεων φέτος.
Η εν λόγω εγκύκλιος χωρίζεται σε δύο σκέλη, στο πρώτο που αφορά όσους έχουν αντικειμενικούς λόγους αμφισβήτησης του ελάχιστου εισοδήματος και στο δεύτερο για όσους επιθυμούν να αμφισβητήσουν τα ελάχιστα εισοδήματα, ζητώντας τη διενέργεια φορολογικού ελέγχου.
Το πρώτο σκέλος που αναλύεται στο άρθρο 2 της εγκυκλίου, όπου και αναφέρονται οι 9 αντικειμενικές περιπτώσεις αμφισβήτησης του ελάχιστου εισοδήματος και τι χρειάζεται να προσκομιστεί από τον φορολογούμενο για την κάθε περίπτωση αναλυτικά. Δεν θα αναφέρουμε την κάθε περίπτωση με τα δικαιολογητικά της ξεχωριστά, αφού αναλύονται στο άρθρο 2 της εγκυκλίου, όμως θα σταθούμε στη διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθεί, η οποία είναι η εξής:
1. Ο φορολογούμενος υποβάλλει κανονικά τη δήλωση του και την οριστικοποιεί.
2. Εκδίδεται το εκκαθαριστικό σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 28Α- 28Ε του Ν. 4172/2013, δηλαδή υπολογίζοντας κανονικά σαν φορολογητέο εισόδημα το ελάχιστο τεκμαρτό. Φυσικά, στην εικόνα του φορολογούμενου βεβαιώνεται και ο ανάλογος φόρος.
3. Ο φορολογούμενος υποβάλλει αίτηση ηλεκτρονικά σε ειδική εφαρμογή που θα ανοίξει για αυτόν τον σκοπό. Η αίτηση απευθύνεται προς την αρμόδια Δ.Ο.Υ. παραλαβής της δήλωσης του εισοδήματος. Στην αίτηση αναφέρονται η αιτία, τα σχετικά διαστήματα και συνυποβάλλονται τα σχετικά δικαιολογητικά. Η αίτηση μπορεί να γίνει οποτεδήποτε μέχρι την κοινοποίηση από τη Φορολογική Διοίκηση της εντολής ελέγχου φορολογίας εισοδήματος ή μέχρι την παραγραφή του δικαιώματος της Φορολογικής Διοίκησης για έκδοση πράξης προσδιορισμού του φόρου.
4. Ο αρμόδιος προϊστάμενος εξετάζει την αίτηση και εκδίδει σχετική απόφαση. Εάν η αίτηση εγκρίνεται, εκδίδεται σχετική απόφαση και παράλληλα εκδίδεται νέο εκκαθαριστικό, υπολογίζοντας αναλογικά τη μείωση του ελάχιστου ετήσιου εισοδήματος, λαμβάνοντας υπόψη το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα για το οποίο αποδεικνύεται ότι περιορίσθηκε η άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας του φορολογούμενου. Αυτονόητο είναι ότι, αλλάζει και το ποσό της βεβαιωμένης οφειλής στο taxis. Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης εκδίδεται αιτιολογημένα η σχετική απορριπτική απόφαση, η οποία και κοινοποιείται στον φορολογούμενο.
Κάτι που μπορούμε να παρατηρήσουμε είναι ότι, στην εγκύκλιο δεν προσδιορίζεται το διάστημα στο οποίο θα έχει στην κατοχή της η υπηρεσία να απαντήσει στην αίτηση του φορολογούμενου, αλλά ποια υπηρεσία; Η υποστελεχωμένη που απαρτίζεται από ανθρώπους που προσπαθούν να κάνουν τα αδύνατα δυνατά και παραμένουν ξεχασμένοι όπως έχουμε αναφέρει στο παρελθόν; Αυτούς που θα τραβήξουν την πίεση και αυτής της διαδικασίας; Το λέμε αυτό, γιατί οι φορολογούμενοι εκτός του βεβαιωμένου φόρου θα έχουν στην πλάτη τους και ένα φορολογητέο εισόδημα πλασματικό, το οποίο μπορεί και να αλλάξει σύμφωνα με τα προαναφερόμενα. Όμως, δεν είναι πρόβλημα μόνο ο φόρος, διότι το φορολογητέο εισόδημα λαμβάνεται υπόψιν σε πολλά πράγματα πέραν της εκκαθάρισης του φόρου. Από το ύψους αυτού εξαρτούνται από επιδόματα, ευνοϊκά δάνεια, επιδοτούμενα προγράμματα, μέχρι και το αν το παιδί θα πάει στον παιδικό σταθμό, οπότε είναι κατανοητό ότι το ζήτημα δεν σηκώνει καθυστέρηση ούτε για έναν φορολογούμενο.
Στο δεύτερο σκέλος, αυτό που ο φορολογούμενος μπορεί να ζητήσει διενέργεια φορολογικού ελέγχου, εντοπίζεται το μεγαλύτερο ενδιαφέρον της εγκυκλίου. Κατ’ αρχάς, οι πρώτες δύο φάσεις είναι ίδιες με το πρώτο σκέλος, δηλαδή η δήλωση ολοκληρώνεται και ο φόρος βεβαιώνεται και τρέχει κανονικά. Στην τρίτη φάση, αυτή της αίτησης δηλαδή, η διαφορά έχει να κάνει στο γεγονός ότι η εν λόγω αίτηση μπορεί να γίνει μόνο σε εμπρόθεσμη δήλωση, αλλά και στο ότι σε αυτή την περίπτωση δεν γίνεται αίτηση στην ειδική εφαρμογή, αλλά γίνεται μέσω του εντύπου Ε1, συμπληρώνοντας τον κωδικό 443 ή 444 αν η διαδικασία αφορά σε κοινή δήλωση την σύζυγο. Αξίζει να αναφέρουμε ότι, η συγκεκριμένη αίτηση μπορεί να ανακληθεί με υποβολή από τον φορολογούμενο εμπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης, όπου θα ξεκλικάρει τον συμπληρωμένο κωδικό.
Εκτός της συμπλήρωσης των κωδικών 443 ή 444 στο Ε1, ο φορολογούμενος έχει την υποχρέωση να συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 23 του Κ.Φ.Δ., το οποίο και υπάρχει αναλυτικά στο παράρτημα της εγκυκλίου. Η συμπλήρωση του εν λόγω ερωτηματολόγιου μόνο εύκολη διαδικασία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί, αφού ζητάει από τον αιτούμενο να συμπληρώσει πάρα πολλά στοιχεία αναφορικά με την περιουσιακή του κατάσταση και τις συνθήκες διαβίωσης του ιδίου, της/του συζύγου/ΜΣΣ και των προστατευόμενων μελών, τα οποία θα αξιολογηθούν κατά τον φορολογικό έλεγχο. Φυσικά, κατά τη διενέργεια του φορολογικού ελέγχου ο φορολογούμενος υποχρεούται να προσκομίσει οποιοδήποτε διαθέσιμο αποδεικτικό στοιχείο για τη διακρίβωση της ορθότητας και της ακρίβειας των αναφερόμενων στο ερωτηματολόγιο. Το εν λόγω ερωτηματολόγιο συμπληρώνεται εντός προθεσμίας 60 ημερών από την λήξη της προθεσμίας υποβολής φορολογικών δηλώσεων και αν δεν συμπληρωθεί η αίτηση είναι ουσιαστικά ως μη γενόμενη, άρα δεν θα διενεργηθεί και ο έλεγχος.
Το ερωτηματολόγιο, όμως, όσο και αν δεν του φαίνεται, είναι η εύκολη «πίστα» ή μάλλον καλύτερα είναι το πρόγευμα. Το κυρίως γεύμα κρύβεται στην παράγραφο 5 του άρθρου 4, η οποία αναφέρει τα εξής:
Εφόσον κατά την υποβολή της δήλωσης ο φορολογούμενος επιλέξει τη διενέργεια ελέγχου, ενημερώνεται με σχετικό μήνυμα για το δικαίωμα της Φορολογικής Διοίκησης:
α) Να προσδιορίσει το εισόδημά του με βάση κάθε διαθέσιμο στοιχείο ή με έμμεσες μεθόδους ελέγχου, κατά τις ειδικότερες προβλέψεις του Κ.Φ.Δ., σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 28 του Κ.Φ.Ε., και
β) να επεκτείνει τον έλεγχο σε προγενέστερα φορολογικά έτη ή/και λοιπές φορολογίες ή άλλα φορολογικά αντικείμενα, ιδίως σε περίπτωση που οι παρεχόμενες πληροφορίες δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική οικονομική του κατάσταση.
Άρα, το κυρίως γεύμα περιλαμβάνει έμμεσες τεχνικές, μάλιστα με στοιχεία που ο ίδιος ο φορολογούμενος έχει καταγράψει, έλεγχο όχι απαραίτητα για την κρινόμενη χρήση, αλλά σε βάθος μέχρι 5ετίας πίσω, καθώς και έλεγχο για άλλες φορολογίες πλέον του φόρου εισοδήματος, όπως ενδεχομένως είναι το Φ.Π.Α.. Δεν μας κάνει εντύπωση τίποτα από όλα αυτά, ήταν κάτι που το περιμέναμε. Το είχαμε πει άλλωστε στο άρθρο μας πριν την ψήφιση του νόμου, τηρώντας κάποιες επιφυλάξεις. Μετά την εγκύκλιο, όμως, είμαστε απόλυτα βέβαιοι. Τελικά είναι ξεκάθαρα περαίωση και μάλιστα αναγκαστική. Δεν ξέρουμε ποιος θα είναι αυτός που θα μπει στη διαδικασία να την αμφισβητήσει. Αν μπει πάντως, θα πρέπει να περιμένει την εντολή ελέγχου, ο οποίος σύμφωνα με την εγκύκλιο πρέπει να ολοκληρωθεί εντός 12 μηνών από την κοινοποίηση του.
Καλό Σαββατοκύριακο σε όλους…