Αντιμετώπιση ειδικών εξόδων αγορών περιουσιακών στοιχείων - Λογιστικός χειρισμός και απεικόνιση στη δήλωση Φ.Π.Α.

Κατά την περίοδο εφαρμογής του Ε.Γ.Λ.Σ. ως ειδικά έξοδα αγοράς χαρακτηρίζονταν εκείνα που πραγματοποιούνται κατά τρόπο άμεσο για κάθε συγκεκριμένη αγορά μέχρι την παραλαβή και αποθήκευση των αγαθών (π.χ. οι δασμοί εισαγωγής ή τα έξοδα μεταφοράς και παραλαβής των αγαθών).

Στις διατάξεις των Ε.Λ.Π. δεν γίνεται αναφορά σε ειδικά έξοδα αγορών. Ωστόσο, με βάση τον ορισμό του κόστους κτήσης περιουσιακών στοιχείων καταλήγουμε ότι, τα έξοδα αυτά αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο.

Κόστος κτήσης

Σύμφωνα με τον ορισμό των Ε.Λ.Π., το κόστος κτήσης (αξία αγοράς) περιουσιακών στοιχείων και υπηρεσιών περιλαμβάνει το σύνολο των ταμειακών διαθεσίμων ή ταμειακών ισοδύναμων ή την εύλογη αξία άλλου ανταλλάγματος που δίνεται κατά το χρόνο απόκτησης ή κατασκευής, πλέον δαπάνες αγοράς και μείον οποιαδήποτε μείωση του κόστους. Το κόστος κτήσης περιλαμβάνει κάθε δαπάνη που απαιτείται για να έλθει ένα περιουσιακό στοιχείο στην παρούσα κατάσταση ή θέση ή επιδιωκόμενη χρήση.

Το κόστος κτήσης των αποθεμάτων περιλαμβάνει το σύνολο των δαπανών που απαιτούνται για να φθάσουν αυτά στην παρούσα θέση και κατάστασή τους. Ο όρος «παρούσα θέση» αναφέρεται στη γεωγραφική θέση στην οποία βρίσκονται (π.χ. σε αποθήκη στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη). Ο όρος «κατάσταση» αναφέρεται στο στάδιο επεξεργασίας για παραγόμενα προϊόντα. Το κόστος αγοράς για εμπορεύματα και υλικά περιλαμβάνει την τιμή αγοράς, τους εισαγωγικούς δασμούς και άλλους φόρους (εκτός εκείνων που η οντότητα μπορεί στη συνέχεια να ανακτήσει από την φορολογική αρχή, όπως ο Φ.Π.Α.), μεταφορικά, κόστη παράδοσης και άλλα κόστη άμεσα επιρριπτέα στην απόκτηση των ετοίμων αγαθών, υλικών και υπηρεσιών. Εμπορικές εκπτώσεις, μειώσεις τιμών και άλλα παρόμοια στοιχεία αφαιρούνται κατά τον προσδιορισμό του κόστους κτήσης των αποθεμάτων.

Τα παραπάνω ισχύουν για την απόκτηση όλων των περιουσιακών στοιχείων (αποθεμάτων, παγίων και χρηματοοικονομικών στοιχείων).

Λογιστικός χειρισμός

Τα ειδικά έξοδα αγοράς αποθεμάτων ή παγίων περιουσιακών στοιχείων καταχωρούνται απευθείας σε χρέωση των οικείων λογαριασμών της ομάδας 2 ή της ομάδας 1 αντίστοιχα. Τα έξοδα αυτά, αν για οποιοδήποτε λόγο καταχωρηθούν σε λογαριασμούς της ομάδας 6, μεταφέρονται μεταγενέστερα με αντιλογισμό στους συγκεκριμένους λογαριασμούς της ομάδας 2 ή της ομάδας 1, τους οποίους αφορούν.

Για παράδειγμα επιχείρηση πραγματοποιεί αγορά εμπορευμάτων και επιβαρύνεται και με τα μεταφορικά έξοδα, καταχωρεί τα τελευταία:

- είτε στον υπολογαριασμό της ομάδας 2, που θα καταχωρηθεί και η αγορά εμπορευμάτων,

- είτε σε ξεχωριστό υπολογαριασμό της ομάδας 2, που δημιουργήθηκε για την απεικόνιση αυτών των εξόδων,

- είτε αρχικά στον λογ. π.χ. 64.00.02 «έξοδα μεταφοράς υλικών - αγαθών αγορών με μεταφορικά μέσα τρίτων» και στη συνέχεια με αντιλογισμό μεταφέρεται σε υπολογαριασμό της ομάδας 2.

Στις περιπτώσεις των ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών ή εισαγωγών από τρίτες χώρες τα ειδικά έξοδα αγοράς αρχικά συγκεντρώνονται σε υπολογαριασμούς του 32.01 «παραγγελίες κυκλοφορούντων στοιχείων» και στη συνέχεια μεταφέρονται στους αντίστοιχους υπολογαριασμούς της ομάδας 2, εφόσον είναι αποθέματα ή στην ομάδα 1, εφόσον αποτελούν πάγια περιουσιακά στοιχεία.

Δήλωση Φ.Π.Α.

Από τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης Φ.Π.Α. προκύπτει:

«Κωδ. 361: Γράψτε την αξία των αγορών αγαθών (εμπορευμάτων, πρώτων και βοηθητικών υλών, κ.λπ.), λήψη υπηρεσιών, δαπανών, γενικών και λοιπών εξόδων, που πραγματοποιήσατε στο εσωτερικό της χώρας, οι οποίες έχουν επιβαρυνθεί με Φ.Π.Α. και για τις οποίες παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης. Σημειώνεται ότι, η αγορά επενδυτικών αγαθών δεν περιλαμβάνεται στον κωδικό αυτό.

Επίσης, γράψτε την αξία του Ε.Φ.Κ. και των τυχόν άλλων ποσών επί των οποίων η Τελωνειακή αρχή υπολογίζει και εισπράττει Φ.Π.Α., καθώς και την αξία των δαπανών εκείνων που επιβαρύνονται με Φ.Π.Α. και αφορούν την ενδοκοινοτική απόκτηση των ανωτέρω αγαθών.

Κωδ. 381: Γράψτε τον φόρο με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί οι εισροές του Κωδ. 361.

Κωδ. 362: Γράψτε την αξία των αγορών και των εισαγωγών επενδυτικών αγαθών, οι οποίες έχουν επιβαρυνθεί με Φ.Π.Α. και για τις οποίες παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης. Σημειώνεται ότι, προκειμένου για εισαγωγές γράψτε τόσο τη φορολογητέα αξία όπως έχει προσδιοριστεί στο τελωνείο, καθώς και την αξία των υπολοίπων δαπανών που βαρύνουν την εισαγωγή, επιβαρύνονται με Φ.Π.Α. και δεν περιλαμβάνονται στην ανωτέρω φορολογητέα αξία.

Επίσης, γράψτε την αξία του Ε.Φ.Κ. και των τυχόν άλλων ποσών επί των οποίων η Τελωνειακή αρχή υπολογίζει και εισπράττει Φ.Π.Α., καθώς και την αξία των δαπανών εκείνων που επιβαρύνονται με Φ.Π.Α. και αφορούν την ενδοκοινοτική απόκτηση των ανωτέρω αγαθών.

Κωδ. 382: Γράψτε τον φόρο με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί οι εισροές του Κωδ. 362.».

Με βάση τα παραπάνω, τα ειδικά έξοδα αγοράς που επιβαρύνονται με Φ.Π.Α. απεικονίζονται:

- στον κωδικό 361, εφόσον αφορούν αγορά αγαθών (εμπορευμάτων, πρώτων και βοηθητικών υλών, κ.λπ.) από το εσωτερικό της χώρας,

- στον κωδικό 361, εφόσον αφορούν ενδοκοινοτική αγορά (απόκτηση) αγαθών (εμπορευμάτων, πρώτων και βοηθητικών υλών, κ.λπ.),

- στον κωδικό 362, εφόσον τα ειδικά έξοδα αγορών συσχετίζονται με ενδοκοινοτική αγορά επενδυτικών αγαθών ( ΠΟΛ.1082/2015 ).

Σημείωση : Στην περίπτωση ειδικών εξόδων αγοράς χωρίς Φ.Π.Α., αυτά δεν απεικονίζονται στη δήλωση Φ.Π.Α..

Παραδείγματα

Αγορά αποθεμάτων από το εσωτερικό

Επιχείρηση αγοράζει εμπορεύματα από προμηθευτή της.

Τα εμπορεύματα τιμολογούνται έναντι 10.000,00 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α. 24%. Συμφωνείται ο αγοραστής να αναλάβει τα μεταφορικά έξοδα, που ανέρχονται σε 500,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. 24%.

Η απεικόνιση στη δήλωση Φ.Π.Α. και ο λογιστικός χειρισμός έχουν ως εξής:

Τιμολόγιο αγοράς εμπορευμάτων προμηθευτή αξίας 10.000,00 ευρώ

(Τιμολόγιο αγοράς προμηθευτή)

Τιμολόγιο αγοράς μεταφορικών εξόδων αξίας 500,00 ευρώ

(Μεταφορικά έξοδα αγορών εμπορευμάτων)

Σημείωση : Χρησιμοποιείται υπολογαριασμός με τον ιδιαίτερο τριτοβάθμιο 11 (πρώτο ψηφίο 1=ειδικά έξοδα αγοράς, δεύτερο ψηφίο 1= αγορές εμπορευμάτων εσωτερικού).

Στη δήλωση Φ.Π.Α. οι αγορές εμπορευμάτων και τα μεταφορικά έξοδα απεικονίζονται:

- στις εισροές στον κωδικό 361 το ποσό των 10.500,00 ευρώ και στον κωδικό 381 το ποσό των 2.520,00 ευρώ.

Ενδοκοινοτική απόκτηση εμπορευμάτων

Επιχείρηση πραγματοποιεί ενδοκοινοτική απόκτηση εμπορευμάτων. Τα δεδομένα, ο λογιστικός χειρισμός τους και η απεικόνιση στη δήλωση Φ.Π.Α. έχουν ως εξής:

Τιμολόγιο αγοράς εμπορευμάτων προμηθευτή αξίας 10.000,00 ευρώ

(Καταχώριση τιμολογίου προμηθευτή)

(Φ.Π.Α. φορολογητέας αξίας)

Στη δήλωση Φ.Π.Α. οι ενδοκοινοτικές αποκτήσεις απεικονίζονται:

- στις εισροές στον κωδικό 364 το ποσό των 10.000,00 ευρώ και στον κωδικό 384 το ποσό των 2.400,00 ευρώ,

- στις εκροές, στον αντίστοιχο συντελεστή εκροών για τις συναλλαγές την Ελλάδα. Για συναλλαγές με Φ.Π.Α. 24%,

- στον κωδικό 303 καταχωρείται το ποσό των 10.000,00 ευρώ και στον κωδικό 333 το ποσό των 2.400,00 ευρώ

Τραπεζικά έξοδα λόγω έκδοσης εγγυητικής επιστολής 200,00 ευρώ

(Τραπεζικά έξοδα)

Το παραπάνω ποσό ειδικών εξόδων αγοράς δεν απεικονίζεται στους κωδικούς της δήλωσης Φ.Π.Α..

Ασφάλιστρα για τη μεταφορά των αγαθών 300,00 ευρώ

(Ασφάλιστρα μεταφοράς)

Το παραπάνω ποσό ειδικών εξόδων αγοράς δεν απεικονίζεται στους κωδικούς της δήλωσης Φ.Π.Α..

Τιμολόγιο ημεδαπής μεταφορικής εταιρείας 500,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. 24% 120,00 ευρώ

(Μεταφορικά έξοδα)

Το ποσό ειδικών εξόδων αγοράς των 500,00 ευρώ απεικονίζεται στη δήλωση Φ.Π.Α. στον κωδικό 361 (καθώς πραγματοποιούμε ενδοκοινοτική απόκτηση εμπορευμάτων) και το ποσό των 120,00 ευρώ στον κωδικό 381.

Τιμολόγιο μεταφορικής εταιρείας χώρας Ε.Ε. 1.500,00 ευρώ

(Μεταφορικά έξοδα)

Το ποσό ειδικών εξόδων αγοράς των 1.500,00 ευρώ απεικονίζεται στη δήλωση Φ.Π.Α. στον κωδικό 365 και το ποσό των 360,00 ευρώ στον κωδικό 385. Επίσης τα ίδια ποσά απεικονίζονται στις εκροές, στους κωδικούς 303 και 333 αντίστοιχα.

Επισημαίνεται ότι με την ολοκλήρωση της απόκτησης θα μεταφερθεί από το σχετικό λογαριασμό του 32.01 το συνολικό ποσό του κόστους της αγοράς (10.000 + 200 + 300 + 500 + 1.500) σε υπολογαριασμό του λογαριασμού 20.

* Ο Λογαριασμός 54.00.20 αναπτύσσεται σε 4ο βαθμό ανάλογα με την περίπτωση.

Αγορά οικοπέδου

Επιχείρηση πραγματοποιεί αγορά οικοπέδου στο εσωτερικό της χώρας. Τα δεδομένα, ο λογιστικός χειρισμός τους και η απεικόνιση στη δήλωση Φ.Π.Α. έχουν ως εξής:

Αξία συμβολαίου αγοράς 500.000,00 ευρώ

(Συμβόλαιο αγοράς)

Το παραπάνω ποσό δεν απεικονίζεται στους κωδικούς της δήλωσης Φ.Π.Α..

Φόρος μεταβίβασης 15.000,00 ευρώ

(Φόρος μεταβίβασης)

Το παραπάνω ποσό δεν απεικονίζεται στους κωδικούς της δήλωσης Φ.Π.Α..

Αμοιβή συμβολαιογράφου 2.000,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. 24% 480,00 ευρώ

(Έξοδα συμβολαιογράφου)

Το ποσό ειδικών εξόδων αγοράς των 2.000,00 ευρώ απεικονίζεται στη δήλωση Φ.Π.Α. στον κωδικό 361 και το ποσό των 480,00 ευρώ στον κωδικό 381.

Το ομότιτλο άρθρο των κ.κ. Νικόλαου Παπαγιάννη και Γιώργου Παπαδόπουλου δημοσιεύθηκε στο τεύχος Σεπτεμβρίου 2024 του περιοδικού Epsilon7.