Έκπτωση και χαρτοσήμανση ζημίας από σύμβαση άφεσης χρέους δανείου

Αναδημοσίευση από το Ενημερωτικό Δελτίο ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ_ΜΑΡΤΙΟΣ_ΑΠΡΙΛΙΟΣ_ΜΑΪΟΣ_2024 της ΣΟΛ Α.Ε.

www.solcrowe.gr

Η ζημία από άφεση χρέους προερχόμενο από σύμβαση δανείου δεν εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα και για τη σύμβαση άφεσης χρέους δεν οφείλεται τέλος χαρτοσήμου εφόσον η αρχική σύμβαση δανείου είχε υπαχθεί σε αναλογικό τέλος χαρτοσήμου

ΕΡΩΤΗΜΑ

Ανώνυμη Εταιρεία, η οποία συντάσσει τις οικονομι­κές της καταστάσεις σύμφωνα με το λογιστικό πλαί­σιο των Ε.Λ.Π., κατόπιν έγγραφης συμφωνίας με άλλη εταιρεία, των οποίων οι μέτοχοι είναι κοινοί, διέγραψε απαίτηση της από δάνειο που της είχε χο­ρηγήσει.

Το ποσό του δάνειου που διαγράφηκε μεταφέρθηκε στα αποτελέσματα χρήσης.

Ερωτάται:

1) Εάν το ποσόν του δανείου που διαγράφηκε ανα­γνωρίζεται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσο­δα.

2) Εάν η σύμβαση άφεσης χρέους θα υπαχθεί σε τέλος χαρτοσήμου, δεδομένου ότι η αρχική σύμβα­ση δανείου υπάχθηκε σε αναλογικό τέλος χαρτοσή­μου.

ΓΝΩΜΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Η γνώμη της Φορολογικής Επιτροπής σχετικά με τα παραπάνω ερωτήματα είναι η εξής:

Στο άρθρο 22 του Ν. 4172/2013 ορίζονται τα εξής:

«Κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχει­ρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την επιφύλαξη των διατάξε­ων του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε., οι οποίες:

α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επι­χείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της, συμπεριλαμβανομένων και δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.

β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση,

γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλλη­λα δικαιολογητικά. Ειδικά οι δαπάνες για δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης εκπίπτουν υπό την προϋπόθεση η επιχείρηση να εμφανίζει λογιστικά κέρδη χρήσης κατά τον χρόνο πραγματοποίησής τους. Το προηγούμενο εδάφιο δεν εφαρμόζεται σε περίπτωση που η δράση εταιρικής κοινωνικής ευθύ­νης, πραγματοποιείται κατόπιν αιτήματος του Δημο­σίου.»

Στο άρθρο 454 του Αστικού Κώδικα «Άφεση χρέους» ορίζονται τα εξής:

«Όταν ο δανειστής συμφωνήσει με τον οφειλέτη την άφεση του χρέους, ή με σύμβαση μαζί του αναγνω­ρίσει ότι δεν υπάρχει το χρέος, επέρχεται απόσβεση της ενοχής.».

Στην ΠΟΛ 1063/1990 αναφέρονται τα εξής:

«Άρθρο 19 του Ν.1882/1990: Ρυθμίσεις στα τέλη χαρτο­σήμου και στον ειδικό φόρο τραπεζικών

……………………………………………………….

Παράγραφος 9.

Σε πολλές διατάξεις του Κώδικα Χαρτοσήμου τίθεται ως προϋπόθεση της μη υπαγωγής σε αναλογικό τέλος χαρτοσήμου μιας σύμβασης, πράξης, σχέσης ή συναλλαγής ή της υπαγωγής της σε πάγιο τέλος ή προηγούμενη υπαγωγή στο προσήκον τέλος χαρ­τοσήμου (αναλογικό ή πάγιο) κάποιας άλλης σύμ­βασης πράξης κ.λπ.. Μετά την εφαρμογή του φόρου προστιθέμενης αξίας και του εδικού φόρου τραπεζι­κών εργασιών, στους οποίους ενσωματώθηκε και το τέλος χαρτοσήμου, δημιουργήθηκε πρόβλημα, κατά την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων, στις περι­πτώσεις που δεν πληρούται μεν η προϋπόθεση της προηγούμενης χαρτοσήμανσης μιας σύμβασης, πράξης, κ.λπ., έχει υπαχθεί όμως αυτή στο καθε­στώς του φόρου προστιθέμενης αξίας ή του ειδικού φόρου τραπεζικών εργασιών, με συνέπεια την υπα­γωγή της και σε τέλος χαρτοσήμου και σε φόρο προστιθέμενης αξίας ή σε ειδικό φόρο τραπεζικών εργασιών, κατά περίπτωση.

Για την αποφυγή της διπλής φορολόγησης της ανω­τέρω σύμβασης, πράξης, κ.λπ., προβλέπεται με τη διάταξη της παραγράφου αυτής, ότι, όπου από τις κείμενες διατάξεις ορίζεται, n μη υπαγωγή σε τέλος χαρτοσήμου μιας σύμβασης, πράξης, σχέσης ή συναλλαγής ή η υπαγωγή της σε πάγιο τέλος εξαρτάται από την προηγούμενη υπαγωγή κάποιας άλλης σύμβασης, πράξης, κ.λπ. στο προσήκον τέλος χαρτοσήμου, θεωρείται ότι πληρούται η προϋπόθε­ση αυτή και στην περίπτωση που η σύμβαση, πρά­ξη, κ.λπ. αυτή έχει υπαχθεί στη ρύθμιση του φόρου προστιθέμενης αξίας ή του ειδικού φόρου τραπεζι­κών εργασιών.

Κατωτέρω, παραθέτουμε ενδεικτικά συμβάσεις και σχέσεις, η χαρτοσήμανση των οποίων εξαρτάται από την προηγούμενη υπαγωγή στο προσήκον τέ­λος κάποιας άλλης σύμβασης πράξης ή σχέσης, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, και επομένως θα υπαχθούν στη ρύθμιση της διάταξης αυτής εάν συντρέχει η προϋπόθεση της υπαγωγής προηγού­μενης σύμβασης, πράξης, κ.λπ. στη ρύθμιση του φόρου προστιθέμενης αξίας ή του ειδικού φόρου τραπεζικών εργασιών. Τέτοιες συμβάσεις, πράξεις, κ.λπ. είναι:

α) Η αναγνώριση χρέους και η άφεση χρέους: Οι συμβάσεις αυτές θα υπαχθούν στο πάγιο τέλος της παρ. 1γ" του άρθρου 17 ή της παρ. 3 του άρθρου 34 του Κώδικα Χαρ­τοσήμου, κατά περίπτωση, όχι μόνο στην περίπτω­ση που το χρέος προέρχεται από συναλλαγή, η οποία έχει υπαχθεί προηγουμένως στο προσήκον αναλογικό τέλος χαρτοσήμου, αλλά και στην περί­πτωση που το χρέος προέρχεται από συναλλαγή, η οποία υπάγεται στο καθεστώς του Φ.Π.Α. ή του ειδι­κού φάρου τραπεζικών εργασιών.

…….»

Στην Ε.2062/2023, με θέμα «Συνηθέστερες πράξεις υπαγόμενες σε αναλογικό τέλος χαρτοσήμου ανά συντελεστή τέλους χαρτοσήμου, ανά είδος πράξης και σχέσης συμβαλλομένων, βάσει της σχετικής διά­ταξης του Κώδικα των νόμων περί τελών χαρτοσή­μου (Κ.Ν.Τ.Χ.)»:

Δ. Πίνακας τελών χαρτοσήμου των κυριότερων εγγράφων

Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα του ερωτήμα­τος, καθώς και τα ανωτέρω, προκύπτουν τα εξής:

1. Η ζημία που επιβαρύνθηκε η δανείστρια εταιρεία από την παραίτηση είσπραξης της απαίτησής της δεν εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα για τον προσδιορισμό του φορολογικού αποτελέσματος, ε­πειδή προέκυψε από άφεση χρέους που δεν πραγ­ματοποιήθηκε προς το συμφέρον της επιχείρησης και δεν εντάσσεται στις συνήθεις εμπορικές συναλ­λαγές.

2. Η σύμβαση άφεσης χρέους είναι κατ’ αρχήν αναι­τιώδης. Εφόσον, όμως, σε αυτήν γίνεται αναφορά στην υποκείμενη αιτία, από φορολογική άποψη, τρέπεται από αναιτιώδης σε αιτιώδης. Στην τροπή αυτή προσδίδονται έννομες (φορολογικές) συνέ­πειες, που σκοπό έχουν την αποφυγή της διπλής φορολόγησης (ΠΟΛ. 1063/1990). Επομένως, η σύμ­βαση άφεσης χρέους που αναφέρεται στην ήδη υπαχθείσα σε αναλογικό τέλος χαρτοσήμου δανειακή σύμβαση δεν θα υπαχθεί εκ νέου στο τέλος αυτό.

Η ανωτέρω διατυπωθείσα γνώμη της Φορολογι­κής Επιτροπής βασίστηκε αποκλειστικά στα δεδομένα και στις πληροφορίες που περιλαμ­βάνονται στην διατύπωση του ερωτήματος.

Νομοθεσία-Νομολογία

Άρθρο 22 του Ν. 4172/2013

ΠΟΛ. 1063/1990

Ε. 2062/2023