Μήπως ήρθε η ώρα της αύξησης των διατακτικών;

Σε συνεργασία με τον Καρμίρη Αθανάσιο, Payroll Manager at AFS#mazimegalonoume

Οι διατακτικές σίτισης είναι ο έμμεσος τρόπος επιβράβευσης των εργαζομένων από τις επιχειρήσεις που ανήκουν. Αυτή η λύση έχει έρθει, καθώς είναι ο μοναδικός τρόπος της αύξησης της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων χωρίς την σχετική επιβάρυνση στις επιχειρήσεις.

Μελέτες έχουν δείξει πως η διαδεδομένη χρήση των διατακτικών σίτισης είναι μια συνάρτηση με πολλαπλά οφέλη. Αρχικά, ο εργοδότης επωφελείται, καθώς η χρήση τους μπορεί να απαλλαχθεί από ασφαλιστικές κρατήσεις και λογίζεται ως έξοδο για την επιχείρηση. Ταυτόχρονα, ωφελούνται και οι εργαζόμενοι, καθώς αυξάνεται η παραγωγικότητα, βελτιώνεται η διατροφή και η κατανάλωση, ενώ η δαπάνη για τρόφιμα ως ποσοστό του προϋπολογισμού των νοικοκυριών μειώνεται. Οι διατακτικές σίτισης μπορούν να προσφέρουν περισσότερες επιλογές για μεσημεριανό γεύμα και μια ευκαιρία να ξεφύγουν από το εργασιακό περιβάλλον και να δειπνήσουν με συνεργάτες ή ακόμη και φίλους από διαφορετικές εταιρείες, συμβάλλοντας στην κοινωνικοποίηση και το team building. Γενικότερα, οι διατακτικές σίτισης συμβάλλουν στην διαμόρφωση κλίματος wellbeing στην επιχείρηση.

Στην ελληνική πραγματικότητα το πλαίσιο για την χρήση των διατακτικών σίτισης ορίζεται με την Εγκύκλιο 22/2023 του e-Ε.Φ.Κ.Α., σύμφωνα με την οποία οι διατακτικές σίτισης εμπίπτουν στην έννοια των παροχών σε είδος που δεν υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές, εφόσον:

• Χορηγούνται σε μηνιαία βάση από τον εργοδότη στους εργαζόμενους για την κάλυψη των αναγκών διατροφής τους κατά την διάρκεια της εργασίας τους,
• η αξία τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 6 ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα,
• ανταλλάσσονται μόνο με γεύματα, έτοιμα φαγητά, τρόφιμα έτοιμα προς κατανάλωση και ροφήματα και
• η ανωτέρω ανταλλαγή θα πρέπει να γίνεται σε συμβεβλημένο δίκτυο καταστημάτων, στη βάση συμβάσεων μεταξύ του εκδότη των διατακτικών σίτισης και των καταστημάτων, στις οποίες ρυθμίζεται ο τρόπος αποδοχής και ανταλλαγής των διατακτικών σίτισης από τους δικαιούχους εργαζόμενους.

Εάν δεν πληρείται εκ μέρους του εργοδότη η προϋπόθεση των 6 ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα, οι εισφορές θα πρέπει να καταβληθούν για το σύνολο των διατακτικών και όχι μόνο για το υπερβάλλον ποσό.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα γίνεται συνεχώς λόγος για την ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων μέσω της αύξησης του κατώτατου μισθού. Η αύξηση του κατώτατου μισθού οδηγεί σε αύξηση μιας σειράς από επιδόματα, όχι, όμως, των διατακτικών σίτισης. Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει την διαχρονική ποσοστιαία αύξηση του κατώτατου μισθού, καθώς και ποιο θα ήταν το ποσό των διατακτικών σίτισης αν ακολουθούσαν την ίδια αύξηση.

Σύμφωνα με μελέτη της ΕΛΣΤΑΤ, η μεγαλύτερη αύξηση στον Δ.Τ.Κ. μεταξύ 01/01/2023 και 01/01/2024 παρατηρήθηκε στην ομάδα «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά» και ήταν της τάξης του 8,30%. Μάλιστα, για την ίδια ομάδα δαπάνης η αύξηση μεταξύ 01/01/2022 και 01/01/2023, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, ήταν 15,40%. Αθροιστικά. η αύξηση μεταξύ 01/01/2022 και 01/01/2024 είναι της τάξης του 23,70%. Πρακτικά. κάτι που άξιζε 6 ευρώ την 01/01/2022 σήμερα κοστίζει προσεγγιστικά 7,42 ευρώ με γενικότερη τάση περαιτέρω αύξησης.

Κατόπιν των ανωτέρω, εύλογα γεννάται το ερώτημα τι γίνεται με τις διατακτικές σίτισης και εάν πετυχαίνουν το αντικειμενικό σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκαν.

Μήπως χρειάζεται ένας μηχανισμός παρακολούθησης και εξομάλυνσης της συγκεκριμένης παροχής, ώστε να εξομαλύνονται με τις αυξήσεις του κατωτάτου μισθού, αλλά και του πληθωρισμού;

Για να το διατυπώσουμε διαφορετικά, όταν θεσπίστηκε το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις διατακτικές σίτισης μπορεί τα 6 ευρώ να κάλυπταν τις ανάγκες σίτισης ενός εργαζομένου κατά τον χρόνο της εργασίας, κάτι το οποίο δυστυχώς σήμερα δεν ισχύει.

Αν οι διατακτικές σίτισης ακολουθούσαν αναλογικά την αύξηση του κατώτατου μισθού, αυτή την στιγμή θα έπρεπε να είναι στα 7,68 ευρώ ημερησίως, με τον στόχο στο τέλος της τετραετίας να διαμορφώνονται στα 8,79 ευρώ ημερησίως.

Η αύξηση αυτή δεν θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στον κρατικό προϋπολογισμό. Αντιθέτως, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εργοδοτών προσπαθεί να επωφεληθεί από το όριο των 6 ευρώ, είναι εύλογη η εικασία πως η μείωση των εσόδων από την αύξηση του συγκεκριμένου ορίου θα ήταν μηδαμινή.

Ενδεχομένως, μάλιστα, η έμμεση ενίσχυση της κατανάλωσης μέσω των διατακτικών θα ενισχύσει το Φ.Π.Α. και τα φορολογικά έσοδα, εξισορροπώντας κατά τον τρόπο αυτό την όποια μείωση των ασφαλιστικών εσόδων.

Εν κατακλείδι, λοιπόν, ίσως ήρθε η ώρα να γίνει μια αναδιαμόρφωση του ποσού των διατακτικών στα πλαίσια της ανάπτυξης που υπάρχει στην σημερινή κοινωνία και με στόχο να μην παροπλιστεί ένα πολύ καλό εργαλείο που υπάρχει στα χέρια των επιχειρήσεων.