Σε συνεργασία με τον Ηλία Χατζηγεωργίου - Φοροτεχνικό, Αντιπρόεδρο Επιτροπής Λογιστών Ε.Ε.Α.
Κακοκαιρία Ντάνιελ ήταν και πέρασε. Στο πέρασμα του, όλοι παρακολουθήσαμε και παρακολουθούμε ακόμα τις άπειρες καταστροφές που προκάλεσε σε υλικά αγαθά, περιουσίες, επιχειρήσεις, χωράφια και γενικά ότι περικλείει την καθημερινότητα όλων των συμπολιτών μας στην Θεσσαλία και στις υπόλοιπες περιοχές που επλήγησαν από αυτή την κατάσταση. Δυστυχώς, εκτός από τις υλικές ζημιές είχαμε και την επιβεβαιωμένη απώλεια δεκαπέντε ανθρώπων συν δύο επιπλέον ακόμα αγνοουμένων, αλλά και την απώλεια δεκάδων χιλιάδων ζώων κάθε είδους.
Η γενική πληγή στην οικονομία; Ακόμα είναι ανυπολόγιστη, αλλά σίγουρα θα είναι πάρα πολύ μεγάλη αν υπολογίσουμε ότι στις πληγείσες περιοχές παράγεται περίπου το 6% του Α.Ε.Π της χώρας. Αν εξειδικεύσουμε τα νούμερα, στην Θεσσαλία σύμφωνα με τα στοιχεία του 2021 της ΕΛΣΤΑΤ παράγεται για τη χώρα συνολικά το 40% των μαλακών τυριών, το 25% των σκληρών τυριών, το 38% του βαμβακιού, το 19,4% του εγχώριου πρόβειου γάλακτος, το 13,7% του εγχώριου αγελαδινού γάλακτος, το 18,5% του βόειου κρέατος, το 10% του χοιρινού κρέατος, το 52,8% της βιομηχανικής ντομάτας, το 54,7% των αχλαδιών, το 51,7% των αμυγδάλων και άλλα πολλά τόσο «γεμάτα» νούμερα, που μαρτυρούν λίγο πολύ την κατάσταση που θα επικρατήσει το επόμενο διάστημα.
Με λίγα λόγια, η συγκεκριμένη περιοχή έχει τεράστια συμμετοχή στην κτηνοτροφική, γεωργική, ζωική και βιομηχανική παραγωγή της χώρας. Σε όλα αυτά φυσικά θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και τις υπόλοιπες καταστροφές σε οδικό, αρδευτικό, σιδηροδρομικό δίκτυο, στις δημόσιες και ιδιωτικές περιουσίες, στα χωράφια και σε πολλά άλλα που προσθετικά θα μας δημιουργήσουν ένα υπέρογκο νούμερο, χωρίς να μπορούμε να προσδιορίσουμε την οικολογική καταστροφή και το τι θα επιφέρει στην υγεία και στους «αριθμούς» αυτής.
Φυσικά η οικονομία, όπως όλοι ξέρουμε, είναι κύκλος άρα είναι δεδομένο ότι θα υπάρξουν πολλές «παράπλευρες» οικονομικές ζημιές στην όλη κατάσταση, αφού προφανώς και όσοι εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα με τον θεσσαλικό κάμπο, θα επηρεαστούν και αυτοί. Για παράδειγμα και σύμφωνα με τα λεγόμενα του προέδρου της ΔΕΘ, οι απώλειες στην ΔΕΘ και στη Θεσσαλονίκη γενικότερα για το περασμένο Σαββατοκύριακο, υπολογίζονται περίπου στα 50 εκατ. Ευρώ.
Φυσικά το μεγάλο ερωτηματικό όλων, ειδικά των πληγέντων παραμένει το από εδώ και πέρα… Ίσως λυθούν κάποιες απορίες το Σαββατοκύριακο, ίσως και όχι και τόσες πολλές, ίσως και καμία. Θα φανεί… Σε κάθε περίπτωση οι ανησυχίες και οι αγωνίες είναι πολλές, κάποιες ελάχιστες είχαμε θέσει στο προηγούμενο μας άρθρο. Η εξίσωση φυσικά πολύ δύσκολη και αυτή, αφού τέτοιο ύψος ταυτόχρονων καταστροφών, αν συνυπολογίσουμε και τις μεγάλες ζημιές από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού, δεν έχει υπάρξει ξανά στην σύγχρονη ιστορία της χώρας.
Πάντως, σε πρώτη φάση γνωρίζουμε ήδη τι θα γίνει για το πρόγραμμα της πρώτης αρωγής σε σχέση με στεγαστικές ανάγκες και τις ανάγκες των επιχειρήσεων, αφού ήδη έχουν εκδοθεί οι δύο πρώτες εγκύκλιες οδηγίες σε σχέση με αυτά τα δύο προγράμματα. Η εγκύκλιος 17173/11.09.2023 απαντά για το θέμα των επιχειρήσεων και η εγκύκλιος 17176/11.09.2023 απαντά για το θέμα των στεγαστικών αναγκών.
Τα ποσά αρχικών αποζημιώσεων και τα δεδομένα λίγο πολύ τα γνωρίζουμε, αφού ήδη έχουν αναλυθεί μέσα στην εβδομάδα. Το σημαντικό στο οποίο θα πρέπει να σταθούμε είναι ότι οι αιτήσεις και για τα δύο προγράμματα θα πρέπει να γίνουν έως τις 9 Οκτωβρίου, ενώ για το πρόγραμμα στεγαστικής συνδρομής θα πρέπει να έχει προηγηθεί ο έλεγχος του κτηρίου από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών, προκειμένου να έχει κριθεί εάν το κτήριο είναι «κίτρινο» ή «κόκκινο», ώστε να εγκριθούν τα σχετικά ποσά.
Αξίζει όμως να σταθούμε σε μία αδικία που έχει δημιουργηθεί στην εγκύκλιο για τη στεγαστική συνδρομή. Στο άρθρο 2 σε σχέση με τους δικαιούχους αναγράφεται εκτός των άλλων ότι δικαιούχοι - λήπτες της ενίσχυσης είναι ιδιοκτήτες, κατά πλήρη ή υψηλή κυριότητα, κτηριακών επαγγελματικών εγκαταστάσεων, κατοικιών και λοιπών μη επαγγελματικής χρήσης κτηρίων, που υπέστησαν βλάβες από τις πλημμύρες του άρθρου 1, όπως αυτά προκύπτουν από την τελευταία περιουσιακή κατάσταση του ΟΠΣ Περιουσιολογίου Ακινήτων. Ειδικά, για τη χορήγηση της πρώτης αρωγής έναντι στεγαστικής συνδρομής για ακίνητα τα οποία αποκτήθηκαν ή μεταβλήθηκε η κατάστασή τους μετά την 1η Ιανουαρίου 2023, λαμβάνεται υπόψη η δήλωση στοιχείων ακινήτων που έχει υποβληθεί μέχρι την 8η Σεπτεμβρίου 2023.
Τι καταλαβαίνετε εσείς από το τονισμένο και υπογραμμισμένο σημείο της εγκυκλίου; Εμείς καταλαβαίνουμε ότι όσοι απέκτησαν το ακίνητο μετά την 1η Ιανουαρίου του 2023 και δεν έτυχε να το δηλώσουν στο Ε9 τους έως τις 8 Σεπτεμβρίου, μένουν εκτός του προγράμματος στήριξης για το συγκεκριμένο ακίνητο. Γιατί αναφέρουμε τη λέξη «έτυχε»; Γιατί η προθεσμία δήλωσης του Ε9 για τα ακίνητα που αποκτήθηκαν με κάθε τρόπο μέσα στο 2023 λήγει στις 31 Μαρτίου 2024, ενώ για τα κληρονομικά υπάρχει ακόμα περισσότερος χρόνος… Δεν το λέμε εμείς από το μυαλό μας, το λέει ο νόμος του κράτους 3427/2005 στο άρθρο 23, παράγραφος 3 η οποία αναφέρει ξεκάθαρα ότι για τη σύσταση, απόκτηση και κάθε άλλη μεταβολή στα δικαιώματα της παρ. 1 (σ.σ. δικαιώματα σε ακίνητη περιουσία), ο υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων υποβάλλει αυτήν μέχρι και την 31η Μαρτίου του επόμενου έτους από την ημέρα της σύστασης, απόκτησης και κάθε άλλης μεταβολής στα παραπάνω δικαιώματα, πλην της κληρονομικής διαδοχής, για την οποία ο φορολογούμενος υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα της λήξης της προθεσμίας αποποίησης της κληρονομίας. Μάλιστα συνεχίζει λέγοντας ότι με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών δύναται να παρατείνεται η προθεσμία του προηγούμενου εδαφίου, άρα μπορεί να δοθεί ακόμα περισσότερος χρόνος πέραν της 31ης Μαρτίου του επόμενου έτους.
Τι γίνεται λοιπόν εδώ; Αδικείται, όπως προαναφέραμε, ξεκάθαρα αυτός που δεν είχε καταχωρήσει στο Ε9 το ακίνητο που απέκτησε το 2023, έως την ημερομηνία που ορίζεται στην εγκύκλιο, δηλαδή έως τις 8 Σεπτεμβρίου, ενώ βάσει νόμου είχε στην κατοχή του άλλους τόσους μήνες να το κάνει. Μαζί φυσικά αδικείται έμμεσα, αλλά και κατάφορα αυτός ο οποίος θα κληθεί να διαχειριστεί, ο οποίος όλοι μας γνωρίζουμε ποιος θα είναι, από το πουθενά το «μένος» του ανθρώπου που έχει χάσει το σπίτι του, το μαγαζί του, την περιουσία του … Ο γνωστός που φταίει για όλα τα δεινά, χωρίς φυσικά να φταίει για τα περισσότερα από αυτά. Νομίζουμε ότι δεν χρειάζεται να τον κατονομάσουμε. Επίσης δεν χρειάζεται στο κείμενο αυτό να απαριθμήσουμε τα προβλήματα του, το έχουμε κάνει άπειρες φορές και δεν είναι της στιγμής.
Θα σου πει ο «άλλος» στον συλλογισμό του, καλά πόσοι θα είναι αυτοί που εντάσσονται σε αυτή την κατηγορία; Απαντάμε εμείς… Δεν ξέρουμε πόσοι μπορεί να είναι, αλλά δεν πρέπει να είναι κανένας απολύτως, ούτε ένας! Θα πρέπει όσοι δικαιούνται την αποζημίωση να την λάβουν κανονικά, ασχέτως με το αν έτυχε να δηλώσουν το ακίνητο στο Ε9 ή όχι. Αυτός ο οποίος καταστράφηκε στο σπίτι του, πρέπει να αποζημιωθεί, δεν χωράει καμία αμφισβήτηση αυτό. Όλα τα άλλα είναι τυπικές και τεχνικές λεπτομέρειες.
Θα συνεχίζει αυτός ο «άλλος», καλά γίνεται να ρισκάρω για αυτόν τον «έναν» το φαινόμενο του να δηλώνουν όλοι τυχαία σπίτια για να πάρουν ψεύτικες αποζημιώσεις; Εδώ η απάντηση είναι διπλή και απλή… Πρώτον, όταν είσαι ψηφιακό κράτος υπάρχουν, ή θα πρέπει να υπάρχουν, άπειρες ασφαλιστικές δικλίδες που μπορείς να εφαρμόσεις, ξεκινώντας από το να είναι «ελέγξιμη» από την εφορία όποια μεταβολή γίνει στο Ε9 μετά το διάστημα που κρίνεις, δηλαδή την 8η Σεπτεμβρίου και αφορά τις πληγείσες περιοχές. Βέβαια τα περισσότερα συμβόλαια τα έχεις ήδη από το my property, άρα ούτε αυτό δεν πρέπει να χρειάζεται. Δεύτερον, η εγκύκλιος μιλάει για έλεγχο του κτηρίου από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών, αν δεν υπάρχει το κτήριο, όπως ενδεχομένως φοβάστε, αυτός ο έλεγχος δεν μπορεί να γίνει… Σαν τρίτη δικλίδα μπορούμε να προσθέσουμε αυτή που μνημονεύει η ίδια η εγκύκλιος που αναφέρει ότι αν τα έλαβε κακώς, θα του ζητηθούν πίσω εντόκως. Είναι πάρα πολύ κρίμα να την πληρώσει την νύφη για κάτι τόσο σημαντικό έστω και ένας, για κάτι που δεν φταίει κιόλας, επειδή μπορεί να υπάρξουν οι γνωστοί «πονηροί».
Είδατε, είμαστε δίκαιοι προς τον νομοθέτη και δεν βάζουμε μέσα στον συλλογισμό μας αυτόν που ενδεχομένως εκ παραδρομής δεν είχε συμπεριλάβει στο Ε9 του ένα ακίνητο του και δεν το αντιλήφθηκε στην εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ να το διορθώσει πριν την καταστροφή. Έχουμε πει και άλλες φορές… Οι άνθρωποι δεν έχουν δικαίωμα στο λάθος, το λάθος θα πρέπει να τιμωρείται με στέρηση αποζημίωσης ή ότι άλλο δημιουργεί αυτό, ειδικά αν πέρασαν από μπροστά του πολλές ευκαιρίες να το διορθώσει! Μακάρι να ήταν η μόνη περίπτωση που δεν συγχωρείται το ανθρώπινο λάθος… Όλοι μας γνωρίζουμε ότι στον κλάδο μας υπάρχουν άπειρες περιπτώσεις από δαύτες, σημαντικές και ασήμαντες… Εμείς τα λέμε, αλλά… Μακάρι να διορθωθεί τουλάχιστον αυτή η αδικία, υπάρχει χρόνος αρκετός.
Καλό Σαββατοκύριακο σε όλους και δύναμη στους πληγέντες…