Χ. ΠΑΥΛΟΥ, Υπάλληλος A.Α.Δ.Ε. / Ι. ΓΚΟΥΡΛΙΑΣ, Υπάλληλος A.Α.Δ.Ε.
1. Κέρδη επιχειρηματικής συναλλαγής
Ως κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα θεωρείται το σύνολο των εσόδων από τις επιχειρηματικές συναλλαγές μετά την αφαίρεση:
α) των επιχειρηματικών δαπανών,
β) των αποσβέσεων και
γ) των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις.
Φορείς Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας. Ειδικά, για τους φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, στον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν περιλαμβάνεται ποσοστό έως 35% των κερδών προ φόρων, εφόσον αυτό καταβάλλεται στους εργαζομένους τους ( παρ. 1 άρθρου 21 Κ.Φ.Ε. ).
Αποζημίωση ατομικού ασφαλιστηρίου ζωής που λαμβάνουν τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες ως δωρεοδόχοι υπαλλήλων τους. Το ποσό της αποζημίωσης που εισπράττουν νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες, λόγω του ορισμού τους ως δωρεοδόχων ατομικών ασφαλιστηρίων ζωής υπαλλήλων τους, μετόχων ή εταίρων τους, καθώς και μελών των διοικητικών συμβουλίων τους, δεν αποτελεί έσοδο από επιχειρηματική δραστηριότητα και δεν φορολογείται (σχετ. εγκ. 1087649/2018 και η παρ. 4.12.6 του βιβλίου).
2. Κεφαλαιοποίηση ή διανομή κερδών για τα οποία δεν καταβλήθηκε φόρος
Στην έννοια του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα εμπίπτει και η κεφαλαιοποίηση ή διανομή κερδών για τα οποία δεν έχει καταβληθεί φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων. Συνεπώς, τα διανεμόμενα ή κεφαλαιοποιούμενα κέρδη, τα οποία δεν έχουν υπαχθεί σε φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, περιλαμβάνονται στα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα των προσώπων αυτών ( ΠΟΛ. 1059/2015).
Από 1/1/2017, μετά την αντικατάσταση του δευτέρου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 47 του Ν.4172/2013 με τηνπαρ. 2α του άρθρου 99 του Ν.4446/2016 , σε περίπτωση κεφαλαιοποίησης ή διανομής κερδών για τα οποία δεν έχει καταβληθεί φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων, το ποσό που διανέμεται ή κεφαλαιοποιείται φορολογείται σε κάθε περίπτωση ως κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από την ύπαρξη φορολογικών ζημιών.
Με την ΠΟΛ.1014/2018 δόθηκαν οδηγίες για τον τρόπο χειρισμού, συμψηφισμού και μεταφοράς ζημιών σε περίπτωση που διανέμονται ή κεφαλαιοποιούνται κέρδη για τα οποία δεν καταβλήθηκε φόρος (αφορολόγητα). Ανάλυση παρουσιάζεται στην παρ. 4.14.7.1. και τα παραδείγματαστην ανάλυση του κωδικού 079 για το έντυπο Ν (κεφάλαιο 7).
Σημείωση
Κεφαλαιοποίηση ειδικού αφορολόγητου αποθεματικού άρθρου 22 Ν. 1828/89 . Οι διατάξεις του άρθρου 22 του Ν.1828/1989 ως ειδικότερες κατισχύουν των γενικών διατάξεων του Κ.Φ.Ε. Συνεπώς, κατά την κεφαλαιοποίηση (μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων του Ν.4172/2013) του ειδικού αφορολόγητου αποθεματικού του νόμου αυτού που σχημάτισε η εταιρεία στις διαχειριστικές περιόδους 1993 έως και 2000, δεν οφείλεται φόρος εισοδήματος, κατά ρητή διατύπωση του εν λόγω νόμου (εγκ. 1109583/2017).
3. Διανομή ή Κεφαλαιοποίηση Αποθεματικών
Κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα, αποτελούν τα διανεμόμενα ή κεφαλαιοποιούμενα αποθεματικάγια τα οποία δεν έχει καταβληθεί φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων και διακρίνονται στα:
α) Αποθεματικά που εξαιρούνται της αυτοτελής φορολόγησης της παρ. 12 του άρθρου 72 του Ν.4172/2013
Τα διανεμόμενα ή κεφαλαιοποιούμενα αποθεματικά που δεν έχουν υπαχθεί στην αυτοτελή φορολόγηση της παρ. 12 του άρθρου 72 του Ν. 4172/2013 , περιλαμβάνονται στα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα. Τέτοια αποθεματικά είναι:
αα. τα αποθεματικά που έχουν σχηματιστεί από εισοδήματα που έχουν φορολογηθεί κατ΄ ειδικό τρόπο με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης (αυτοτελώς φορολογηθέντα εισοδήματα),
Συμψηφισμός παρακρατούμενου ή καταβληθέντος φόρου. Ο παρακρατηθείς ή καταβληθείς στα ανωτέρω εισοδήματα φόρος συμψηφίζεται με το φόρο του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, κατά τις διατάξεις τουάρθρου 68 του Κ.Φ.Ε.
ββ. τα αποθεματικά που είχαν σχηματισθεί με βάση ειδικές διατάξεις νόμων, στους οποίους όπου γίνεται αναφορά στις διατάξεις του άρθρου 106 του προϊσχύοντος Κ.Φ.Ε. (Ν. 2238/1994) ή στις «γενικές διατάξεις του Κ.Φ.Ε.» νοούνται πλέον οι αντίστοιχες διατάξεις του άρθρου 47 του Ν. 4172/2013 .
Τέτοια αποθεματικά ενδεικτικά αναφέρονται:
- των παρ. 13 και 14 του άρθρου 15 του Ν. 4015/2011 περί φορολογικών κινήτρων υπέρ Συλλογικών Αγροτικών Οργανώσεων (Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων). Αντίθετα, τα αποθεματικά των Α.Σ.Ο. που σχηματίσθηκαν σύμφωνα με την περ. θ΄ της παρ. 1 του άρθρου 103 του Ν.2238/94 , εμπίπτουν στην παρ. 12 του άρθρου 72 του Ν.4172/2013 και αν δεν φορολογήθηκαν με 15% ή 19%, πρέπει να υποβληθεί τροποποιητική δήλωση για το φορολογικό έτος 2014 για τη φορολόγησή τους μαζί με τα λοιπά κέρδη επιχειρηματικής δραστηριότητας με συντελεστή 13%, πλέον των κυρώσεων που προβλέπονται (εγκ. 1068288/26-4-2016, σ.σ. Υπενθυμίζουμε ότι ήδη είναι σε ισχύ οι διατάξεις των άρθρων 57 , 58 , 59 , 60 και 61 του Ν.4446/2016 , με τις οποίες προβλέπονται ευνοϊκές ρυθμίσεις για την υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων).
- του άρθρου 71 του Ν. 3842/2010 περί φορολογικών κινήτρων ευρεσιτεχνίας (σ.σ. 71Α Ν.4172/2013).
- του άρθρου 5 του Ν. 3220/2004 περί επιχειρήσεων που λειτουργούν ως Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης,
- της παρ. 9 του άρθρου 14 του Ν. 3156/2003 περί κερδών που προκύπτουν από μεταβίβαση απαιτήσεων σε εταιρεία ειδικού σκοπού,
- της παρ. 21 του άρθρου 7 του Ν. 2364/1995 περί ΕΔΑ ή ΔΕΠΑ.
γγ. Αποθεματικά που σχηματίσθηκαν με βάση ειδικές διατάξεις νόμων χωρίς παραπομπή στις διατάξεις του Ν.2238/1994.
Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα αποθεματικά:
- της παρ. 5 του άρθρου 1 του Ν. 2992/2002 περί σχηματισμού αφορολόγητων αποθεματικών του κόστους προσαρμογής σε ΔΛΠ κατά τον πρώτο χρόνο εφαρμογής τους,
- του άρθρου 2 του Ν. 2367/1995 περί εταιρειών αμοιβαίων εγγυήσεων,
- της παρ. 1 του άρθρου 5 του Ν. 1775/1988 περί εταιρειών παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου.
δδ. Αφορολόγητα αποθεματικά που έχουν σχηματιστεί με τις διατάξεις του Ν. 3299/2004, του Ν. 2601/1998, καθώς και με οποιονδήποτε άλλο αναπτυξιακό νόμο, πλην του Ν. 3908/2011 όπως ισχύει, λόγω πραγματοποίησης παραγωγικών επενδύσεων.
Προσοχή
Σε περίπτωση κεφαλαιοποίησης των πιο πάνω αποθεματικών κατ΄ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 13 του Ν. 1473/1984 ή του άρθρου 101 του Ν. 1892/1990 δεν εφαρμόζονται τα αναφερόμενα ανωτέρω, αλλά τα ειδικότερα οριζόμενα στις διατάξεις των νόμων αυτών.
Επισημαίνεται ότι ειδικές διατάξεις που ρυθμίζουν τη φορολογική μεταχείριση διανομής ή κεφαλαιοποίησης αποθεματικών συνεχίζουν να ισχύουν (π.χ. παρ. 6 άρθρου 8 Ν. 3299/2004)
β) Αποθεματικά που σχηματίζονται με βάση τις διατάξεις του νέου Κ.Φ.Ε. (Ν.4172/2013). Ως κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα νοούνται τα διανεμόμενα ή κεφαλαιοποιούμενα αποθεματικά που σχηματίζονται με βάση τις διατάξεις του νέου Κ.Φ.Ε. και απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος, όπως για παράδειγμα ο ειδικός λογαριασμός της παρ. 5 του άρθρου 58 «Ειδικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων μέχρι δέκα (10) kw».
Προσοχή
Όπως διευκρινίσθηκε με την εγκύκλιο ΠΟΛ.1059/2015 , ειδικά τα αποθεματικά που έχουν σχηματισθεί με βάση τις διατάξεις του νέου Κ.Φ.Ε. ( άρθρο 48 Ν. 4172/2013 ) από αφορολόγητα έσοδα τα οποία προέρχονται από τα μερίσματα που εισπράττουν τα νομικά πρόσωπα από ημεδαπές και αλλοδαπές συνδεδεμένες εταιρείες, δεν έχουν εφαρμογή τα αναφερόμενα πιο πάνω, αλλά οι ειδικότερες οδηγίες που έχουν δοθεί με την ΠΟΛ. 1039/2015, αναφορικά με την απαλλαγή των ενδοομιλικών μερισμάτων.
Ποσό που υπάγεται σε φορολογία. Στις πιο πάνω περιπτώσεις α΄ και β΄ σε φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων υπάγεται το καθαρό ποσό των διανεμόμενων ή κεφαλαιοποιούμενων αποθεματικών, μετά την αναγωγή του ποσού αυτού σε μικτό με την προσθήκη του αναλογούντος φόρου εισοδήματος.
Σημείωση
Διευκρινίζεται ότι τα αναφερόμενα πιο πάνω έχουν εφαρμογή στα πρόσωπα του άρθρου 45 που τηρούν διπλογραφικά βιβλία ( ΠΟΛ.1059/2015).
Χρόνος φορολογίας διανεμόμενων ή κεφαλαιοποιούμενων αποθεματικών. Τα παραπάνω διανεμόμενα ή κεφαλαιοποιούμενα ποσά αποθεματικών των περιπτώσεων α΄ και β΄, θεωρούνται φορολογικά κέρδη του φορολογικού έτους εντός του οποίου γίνεται η διανομή ή κεφαλαιοποίηση και φορολογούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 58 του Ν. 4172/2013 .
Προσοχή
Αποθεματικά από υπερτίμηση αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ακινήτου δεν υπόκεινται σε φόρο.Τα αποθεματικά που έχουν σχηματιστεί από την υπερτίμηση από αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτου και δεδομένου ότι η αποζημίωση που λαμβάνεται στις περιπτώσεις αυτές κατά συνταγματική επιταγή δεν υπόκειται σε φόρο, δεν αποτελούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα (ΠΟΛ.1059/2015).
Κατά τη διανομή ή κεφαλαιοποίηση των συγκεκριμένων αποθεματικών, δεν οφείλεται φόρος εισοδήματος. Τα σχετικά διανεμόμενα ποσά δεν αναγράφονται στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων (Έντυπο Ν). Κατά τη διανομή των εν λόγω αφορολόγητων αποθεματικών παρακρατείται φόρος 15% με βάση τις διατάξεις των άρθρων 62 και 64 του Ν. 4172/2013 (εγκ. 1089843/29-6-2015).
γ) Κεφαλαιοποίηση αφορολόγητων αποθεματικών Α.Ε. με μετοχές εισηγμένες βάσει του άρθρου 71Β του Ν.4172/2013
Με το άρθρο 71Β του Ν.4172/2013, όπως αυτό προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 353 του Ν.4512/2018προβλέπεται ότι, ανώνυμες εταιρείες, των οποίων οι μετοχές είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, μπορούν να κεφαλαιοποιήσουν, ολικώς ή μερικώς, τα αφορολόγητα αποθεματικά διαφόρων αναπτυξιακών νόμων. Εξαιρούνται τα αποθεματικά του άρθρου 18 του α.ν. 942/1949 (Α΄96).
Φόρος. Τα κεφαλαιοποιούμενα αποθεματικά φορολογούνται:
- με συντελεστή 5%, εφόσον τα αποθεματικά κεφαλαιοποιηθούν εντός του 2018.
- με συντελεστή 10%, εφόσον τα αποθεματικά κεφαλαιοποιηθούν εντός του 2019,
- με συντελεστή 20%, εφόσον τα αποθεματικά κεφαλαιοποιηθούν εντός του 2020.
Με την φορολόγηση αυτή, δεν υφίσταται άλλη επιβάρυνση και εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση από τον φόρο εισοδήματος της εταιρείας και των μετόχων της για τα αποθεματικά που κεφαλαιοποιήθηκαν.
Ο φόρος δεν εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα, ούτε συμψηφίζεται με το φόρο εισοδήματος της εταιρείας ή των μετόχων.
Απόδοση φόρου. Ο φόρος αποδίδεται με δήλωση, η οποία υποβάλλεται μέσα σε ένα μήνα από την καταχώρηση στο ΓΕ.Μ.Η. της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου και καταβάλλεται σε τέσσερις (4) ίσες τριμηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη με την υποβολή της εμπρόθεσμης δήλωσης.
Δέσμευση δέκα (10) ετών. Σε περίπτωση που πριν από την πάροδο δέκα (10) ετών από την κεφαλαιοποίηση των αποθεματικών:
α. διαλυθεί η ανώνυμη εταιρεία ή
β. μειωθεί το μετοχικό της κεφάλαιο με σκοπό επιστροφής των αποθεματικών στους μετόχους, τα κεφαλαιοποιηθέντα αποθεματικά δε λογίζονται φορολογικώς ως μετοχικό κεφάλαιο που έχει καταβληθεί και φορολογούνται με τις διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά για τη φορολογία εισοδήματος κατά τον χρόνο της διάλυσης της εταιρείας ή μείωσης του μετοχικού κεφαλαίου μετά την αφαίρεση του φόρου που καταβλήθηκε σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 71Β του Ν.4172/2013 .
Η δέσμευση αυτή δεν ισχύει, αν η εταιρεία διαλυθεί με σκοπό τη συγχώνευσή της με άλλη επιχείρηση και ίδρυση νέας ανώνυμης εταιρείας ή σε περίπτωση εξαγοράς ή απορρόφησής της από άλλη ανώνυμη εταιρεία.
Δεν υπόκειται σε φορολογία η κεφαλαιοποίηση υπεραξίας μετοχών (εισηγμένων ή μη) από απόσχιση ή συγχώνευση εταιρειών. Ανώνυμες εταιρείες, με μετοχές εισηγμένες ή μη, που έχουν σχηματίσει αποθεματικά είτε από υπεραξία μετοχών που προέρχεται από απόσχιση κλάδου ή από συγχώνευση εταιρειών στις οποίες συμμετέχει είτε από την αύξηση της αξίας των συμμετοχών της εταιρείας ή από διανομή μετοχών με βάση τις διατάξεις του άρθρου 1 του α.ν. 148/1967, του Ν.542/1977, του Ν.1249/1982 και του Ν.1839/1989 κατόπιν κεφαλαιοποιήσεως της υπεραξίας που προέκυψε από την αναπροσαρμογή πάγιων περιουσιακών στοιχείων θυγατρικής εταιρείας ή άλλης εταιρείας στην οποία συμμετέχουν, μπορούν να προβούν σε κεφαλαιοποίηση των αποθεματικών αυτών με σκοπό διανομής νέων μετοχών στους μετόχους τους. Η κεφαλαιοποίηση αυτή δεν υπόκειται σε φόρο εισοδήματος. Και στην περίπτωση αυτή ισχύει το δεσμευτικό πλαίσιο της δεκαετίας που αναφέρθηκε παραπάνω. Για την εφαρμογή του άρθρου 71Β, έχει εκδοθεί η ΠΟΛ.1145/2018 .
Δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 71Β, τα αποθεματικά που αφορούσαν δαπάνες κατεδάφισης, ανάπλασης και αναβάθμισης κτιρίων που σχηματίσθηκαν με το άρθρο 4 του Ν.3201/2003 . Σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησής τους, έχουν εφαρμογή τα αναφερόμενα στις ΠΟΛ.1059/2015 και ΠΟΛ.1042/2015 με την επιφύλαξη των αναφερομένων στην ΠΟΛ.1014/2018 . Όμοια αντιμετώπιση έχουν και τα αφορολόγητα αποθεματικά του άρθρου 5 του Ν 1775/1988 σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησης ( ΠΟΛ.1145/2018 ).
Για τον τύπο της δήλωσης απόδοσης φόρου εκδόθηκε η ΠΟΛ. 1168/2018 .
δ) Κεφαλαιοποίηση αφορολόγητων αποθεματικών μη εισηγμένων εταιρειών και Ε.Π.Ε. βάσει του άρθρου 71Γ του Ν.4172/2013
α. Κεφαλαιοποίηση αφορολόγητων αποθεματικών ΑΕ μη εισηγμένων και ΕΠΕ. Με το άρθρο 71Γ του Ν. 4172/2013, όπως αυτό προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 353 του Ν.4512/2018 (ΦΕΚ Α΄ 5/17-1-2018), οι ανώνυμες εταιρείες, των οποίων οι μετοχές δεν είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, καθώς και οι εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, μπορούν να κεφαλαιοποιήσουν ολικά ή μερικά, τα αφορολόγητα αποθεματικά διαφόρων αναπτυξιακών νόμων, με εξαίρεση το αποθεματικό του άρθρου 18 του α.ν. 942/1949 (Α΄ 96) και με την προϋπόθεση ότι κατά τη διαχειριστική χρήση στην οποία συντελείται η κεφαλαιοποίηση θα αυξηθεί το μετοχικό ή εταιρικό τους κεφάλαιο κατά το ίδιο ποσό σε μετρητά από τους παλαιούς ή νέους μετόχους ή εταίρους. Στην περίπτωση αυτή εκδίδονται νέες μετοχές ή εταιρικά μερίδια, για τους δικαιούχους μετόχους ή εταίρους. Στην ισόποση αύξηση του μετοχικού ή εταιρικού κεφαλαίου με μετρητά, εφαρμογή έχουν οι διατάξεις της περίπτωσης β΄ του άρθρου 32 του Ν. 4172/2013 (τεκμήριο αύξησης μετοχικού κεφαλαίου).
Συντελεστής φορολογίας. Τα αποθεματικά που κεφαλαιοποιούνται φορολογούνται:
- με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%), για κεφαλαιοποιήσεις που πραγματοποιούνται έως 31/12/2018,
- με συντελεστή 20%, για κεφαλαιοποιήσεις που πραγματοποιούνται το 2020.
Απόδοση του φόρου. Ο φόρος που οφείλεται αποδίδεται στο Δημόσιο με δήλωση, η οποία πρέπει να υποβληθεί σ΄ έναν μήνα από την καταχώρηση στο ΓΕ.Μ.Η. της αύξησης του μετοχικού/εταιρικού κεφαλαίου και καταβάλλεται σε τέσσερις (4) ίσες εξαμηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη με την υποβολή της εμπρόθεσμης δήλωσης.
Με την καταβολή του φόρου εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση από τον φόρο εισοδήματος της εταιρείας, των μετόχων ή εταίρων της για τα αποθεματικά που κεφαλαιοποιήθηκαν.
Μη έκπτωση φόρου από τα ακαθάριστα έσοδα. Ο φόρος αυτός δεν εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα της εταιρείας, κατά τον υπολογισμό των φορολογητέων κερδών, ούτε συμψηφίζεται με το φόρο εισοδήματος που οφείλεται από την εταιρεία ή τους μετόχους ή εταίρους της.
Δέσμευση δέκα (10) ετών. Σε περίπτωση που πριν από την πάροδο δέκα (10) ετών από την κεφαλαιοποίηση των αποθεματικών διαλυθεί η ανώνυμη εταιρεία ή μειωθεί το μετοχικό κεφάλαιό της με σκοπό επιστροφής των αποθεματικών στους μετόχους, τα κεφαλαιοποιηθέντα αποθεματικά δε λογίζονται φορολογικώς ως μετοχικό κεφάλαιο που έχει καταβληθεί και φορολογούνται με τις διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά για τη φορολογία εισοδήματος κατά το χρόνο της διάλυσης ή μείωσης του μετοχικού κεφαλαίου μετά την αφαίρεση του φόρου που καταβλήθηκε.
Η δέσμευση δεν εφαρμόζεται σε περίπτωση διάλυσης της εταιρείας με σκοπό συγχώνευσής της με άλλη επιχείρηση και ίδρυση νέας ανώνυμης εταιρείας ή σε περίπτωση διάλυσης της εταιρείας με σκοπό συγχώνευσής της με άλλη επιχείρηση και ίδρυση νέας ανώνυμης εταιρείας ή σε περίπτωση εξαγοράς ή απορρόφησής της από άλλη ανώνυμη εταιρεία.
Προκειμένου για εταιρεία περιορισμένης ευθύνης στην περίπτωση κατά την οποία πριν από την πάροδο δέκα (10) ετών από την κεφαλαιοποίηση των αποθεματικών διαλυθεί η εταιρεία αυτή ή μειωθεί το εταιρικό της κεφάλαιο με σκοπό την επιστροφή των αποθεματικών στους εταίρους, τα κεφαλαιοποιηθέντα αποθεματικά προστίθενται στα κέρδη της εταιρείας που πραγματοποιεί στο χρόνο της διάλυσης ή μείωσης του κεφαλαίου και φορολογούνται με τις διατάξεις φορολογίας εισοδήματος που ισχύουν κατά τον χρόνο διάλυσης της εταιρείας ή μείωσης του εταιρικού της κεφαλαίου μετά την αφαίρεση του φόρου που καταβλήθηκε. Τα παραπάνω δεν εφαρμόζονται σε περίπτωση διάλυσης της εταιρείας με σκοπό μετατροπής ή συγχώνευσής της με άλλη επιχείρηση για την ίδρυση ανώνυμης εταιρείας ή άλλης εταιρείας περιορισμένης ευθύνης ή σε περίπτωση εξαγοράς ή απορρόφησης της από ανώνυμη εταιρεία.
Για την εφαρμογή του άρθρου 71Γ, έχει εκδοθεί η ΠΟΛ.1145/2018 .
Δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 71Γ, τα αποθεματικά που αφορούσαν δαπάνες κατεδάφισης, ανάπλασης και αναβάθμισης κτιρίων που σχηματίσθηκαν με το άρθρο 4 του Ν.3201/2003 . Σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησής τους, έχουν εφαρμογή τα αναφερόμενα στις ΠΟΛ.1059/2015 και ΠΟΛ.1042/2015 με την επιφύλαξη των αναφερομένων στην ΠΟΛ.1014/2018 . Όμοια αντιμετώπιση έχουν και τα αφορολόγητα αποθεματικά του άρθρου 5 του Ν.1775/1988 σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησης ( ΠΟΛ.1145/2018 ).
Για τον τύπο της δήλωσης απόδοσης φόρου εκδόθηκε η ΠΟΛ.1168/2018 .
Σημείωση
Διατάξεις ειδικότερων νόμων που προβλέπουν απαλλαγή, υπερισχύουν ως ειδικότερες (π.χ. αποθ. άρθρου 22 Ν . 1828/1989 και εγκ . 1109583/2017).
4. Διανομή Κερδών του φορολογικού έτους που έληξε
α) Διανομή Κερδών που απαλλάσσονται της φορολογίας. Ως κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, νοούνται τα διανεμόμενα κέρδη του φορολογικού έτους που έληξε των νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων που είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας και απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 46 του Ν. 4172/2013 (π.χ. Τράπεζα της Ελλάδος, κ.λπ.) ή ειδικές διατάξεις νόμων, εκτός αν τα πρόσωπα αυτά υπόκεινται σε φόρο βάσει άλλης ειδικής διάταξης (π.χ. παρ. 3 άρθρου 103 Ν. 4099/2012 για τους ΟΣΕΚΑ).
β) Διανεμόμενα Κέρδη νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων που εφαρμόζουν τα ΔΛΠ. Τα διανεμόμενα κέρδη του φορολογικού έτους που έληξε των νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων που προκύπτουν βάσει των Δ.Λ.Π., κατά το μέρος που υπερβαίνουν τα φορολογικά κέρδη, καθώς και τα διανεμόμενα κέρδη νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων σε περίπτωση ύπαρξης φορολογικών ζημιών, θεωρούνται ως κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα.
Σημείωση
Τα κέρδη του φορολογικού έτους που έληξε για τα οποία δεν έχει καταβληθεί φόρος εισοδήματος, όπως: α) κέρδη νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων που απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος, β) τόκοι από ομόλογα του Ε.Τ.Χ.Σ. κατ΄ εφαρμογή του προγράμματος για την αναδιάταξη του Ελληνικού χρέους, γ) υπεραξία από μεταβίβαση ημεδαπών εταιρικών ομολόγων σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3156/2003, δ) απαλλασσόμενα έσοδα κεφαλαιουχικών εταιρειών - φορέων γενικής κυβέρνησης, κατά το μέρος που το νομικό πρόσωπο ή η νομική οντότητα αποφασίζει να μην διανείμει αυτά στο φορολογικό έτος που προέκυψαν, παρακολουθούνται σε ειδικό λογαριασμό αποθεματικού ώστε να είναι ευχερής η διαπίστωση του χρόνου διανομής ή κεφαλαιοποίησής τους στο μέλλον, προκειμένου να υπαχθούν σε φόρο.
Χρόνος φορολογίας. Τα πιο πάνω κέρδη των περιπτώσεων α΄ και β΄ (Κέρδη του φορολογικού έτους που έληξε), περιλαμβάνονται στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους μέσα στο οποίο προέκυψαν τα κέρδη που διανέμονται.
Ποσό που υπάγεται σε φορολογία. Στις πιο πάνω περιπτώσεις α΄ και β΄ σε φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων υπάγεται το καθαρό ποσό των διανεμόμενων ή κεφαλαιοποιούμενων κερδών, μετά την αναγωγή του ποσού αυτού σε μικτό με την προσθήκη του αναλογούντος φόρου εισοδήματος.
Σημείωση
Διευκρινίζεται ότι τα αναφερόμενα πιο πάνω έχουν εφαρμογή στα πρόσωπα του άρθρου 45 που τηρούν διπλογραφικά βιβλία (ΠΟΛ.1059/2015 ).
Το άρθρο αποτελεί μέρος του βιβλίου των Χ. ΠΑΥΛΟΥ, Υπάλληλου A.Α.Δ.Ε. και Ι. ΓΚΟΥΡΛΙΑ, Υπάλληλου A.Α.Δ.Ε. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ 2019 Πρακτικός Οδηγός Συμπλήρωσης για Νομικά Πρόσωπα.