1. Κατάτμηση της άδειας κατά τα δυο πρώτα ημερολογιακά έτη απασχόλησης
Η ετήσια κανονική άδεια κατά τα δυο πρώτα ημερολογιακά έτη απασχόλησης ενός εργαζόμενου, χορηγείται τμηματικά και κατ΄ αναλογία του χρόνου υπηρεσίας του μισθωτού σύμφωνα με τις συνδυασμένες διατάξεις του άρθρου 6 του Ν.3144/2003 και του άρθρου 1 του Ν.3302/2004 . Στο πλαίσιο αυτό επιτρέπεται η κατάτμηση της άδειας, ανεξάρτητα από τον αριθμό των χρονικών περιόδων κατάτμησής της, χωρίς να απαιτείται προς τούτο γραπτή αίτηση του μισθωτού.
Παράδειγμα
Εργαζόμενος χωρίς προϋπηρεσία προσελήφθη την 1η Ιουλίου 2017 και η σχέση εργασίας του με καθεστώς πλήρους απασχόλησης επί πενθήμερο εβδομαδιαίως, διήρκεσε καθ΄ όλο το ημερολογιακό αυτό έτος, με αποτέλεσμα να δικαιούται δέκα (10) εργάσιμες ημέρες άδεια. Οι ημέρες άδειας αυτές χορηγήθηκαν σύννομα στο σύνολό τους από την επιχείρηση σε πέντε (5) περιόδους, των δυο (2) ημερών η κάθε περίοδος τμηματικά και κατ΄ αναλογία του χρόνου υπηρεσίας του υπόψη μισθωτού.
2. Κατάτμηση της άδειας εργαζόμενου που διανύει το 3ο και πλέον ημερολογιακό έτος απασχόλησης σε δυο περιόδους χωρίς έγγραφη αίτησή του
Σε περίπτωση που ένας εργαζόμενος διανύει το 3ο και πλέον ημερολογιακό έτος απασχόλησης και δεν έχει υποβάλλει έγγραφη αίτηση για κατάτμηση της άδειας του, παρέχεται στον εργοδότη κατ΄ εξαίρεση, η δυνατότητα κατάτμησης του χρόνου αδείας του εργαζόμενου εντός του αυτού ημερολογιακού έτους εξαιτίας ιδιαίτερα σοβαρής ή επείγουσας ανάγκης που προκύπτει στο πλαίσιο της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης ( άρθρο 8, Ν.549/1977 ). Η πρώτη περίοδος της άδειας που χορηγείται με αυτό τον τρόπο δεν μπορεί να είναι μικρότερη των έξι (6) εργάσιμων ημερών επί εξαημέρου εβδομαδιαίας εργασίας και των πέντε (5) εργάσιμων ημερών επί πενθημέρου ή δώδεκα (12) εργάσιμων ημερών εάν πρόκειται για ανήλικο εργαζόμενο. Στην περίπτωση αυτή η χορήγηση των δυο περιόδων της άδειας συμφωνείται μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου χωρίς πλέον να απαιτείται προς τούτο έγκριση της αρμόδιας Επιθεώρησης Εργασίας σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του Ν.4093/2012 και της ερμηνευτικής Εγκυκλίου του Υπουργείου Εργασίας 26352/839/28-11-2012).
Παράδειγμα
Εργαζόμενος χωρίς προϋπηρεσία προσελήφθη την 1η Μαρτίου 2015 και η σχέση εργασίας του με καθεστώς πλήρους απασχόλησης επί εξαήμερο εβδομαδιαίως (Δευτέρα έως Σάββατο), διαρκεί μέχρι σήμερα και καθ΄ όλο το 3ο ημερολογιακό έτος εργασίας, με αποτέλεσμα να δικαιούται κατά το έτος 2017 είκοσι έξι (26) εργάσιμες ημέρες άδεια. Ο υπόψη μισθωτός δεν έχει υποβάλλει έγγραφη αίτηση για κατάτμηση της άδειας του και οι ημέρες άδειας χορηγήθηκαν σε αυτόν σύννομα στο σύνολό τους από την επιχείρηση σε δυο (2) περιόδους, των δέκα έξι (16 ) εργασίμων ημερών η πρώτη (από Δευτέρα 26 Ιουνίου έως Πέμπτη 13 Ιουλίου 2017) και δέκα (10) ημερών η δεύτερη περίοδος (από Τετάρτη 9 Αυγούστου έως και Δευτέρα 21 Αυγούστου 2017). Διευκρινίζεται ότι η άδεια στο ανωτέρω παράδειγμα παρατείνεται κατά μία ημέρα, με δεδομένο ότι δεν περιλαμβάνονται στις ημέρες αδείας κατά τα οριζόμενα στην περ. α΄ της παρ. 3 του άρθρου 2 του ΑΝ 539/1945 οι εξαιρέσιμες αργίες, όπως εν προκειμένω η 15η Αυγούστου που το έτος 2017 συμπίπτει με την εργάσιμη ημέρα Τρίτη.
3. Κατάτμηση της ετήσιας κανονικής αδείας σε περισσότερες των δύο περιόδων
Η διαδικασία κατάτμησης της ετήσιας κανονικής άδειας των μισθωτών που διανύουν το τρίτο και πλέον ημερολογιακό έτος απασχόλησης κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις της περ. 3 της υποπαραγράφουIA.14 του άρθρου πρώτου του N.4093/2012 ρυθμίζεται από τον εργοδότη ή τον εργαζόμενο, υπό ορισμένες προϋποθέσεις και κριτήρια, που ορίζονται από τις σχετικές διατάξεις.
Ειδικότερα όπως ρητά προβλέπεται στις ανωτέρω ρυθμίσεις, η κατάτμηση του χρόνου αδείας επιτρέπεται και σε περισσότερες των δύο περιόδων, από τις οποίες η μία πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον δώδεκα (12) εργάσιμες ημέρες επί εξαημέρου εβδομαδιαίας εργασίας και δέκα (10) εργάσιμες ημέρες, επί πενθημέρου, ή προκειμένου περί ανηλίκων δώδεκα (12) εργάσιμες ημέρες, μετά από έγγραφη αίτηση του εργαζόμενου προς τον εργοδότη. Η αίτηση αυτή υποβάλλεται από τον εργαζόμενο προς τον εργοδότη, χωρίς τη μεσολάβηση της Επιθεώρησης Εργασίας.
Πιο συγκεκριμένα στην ίδια ως άνω διάταξη προβλέπεται, μεταξύ άλλων, ότι η αίτηση αυτή του εργαζόμενου, δεν απαιτεί έγκριση από την αρμόδια υπηρεσία του ΣEΠE, διατηρείται στην επιχείρηση επί πέντε (5) έτη και είναι στην διάθεση των Επιθεωρητών Εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό, η αίτηση του εργαζόμενου για κατάτμηση της αδείας θα πρέπει να είναι ελέγξιμη από τους Επιθεωρητές Εργασίας, διατηρούμενη επί πενταετία, στην επιχείρηση, για τον σκοπό αυτό.
Σε περίπτωση κατά την οποία η αίτηση του εργαζόμενου, καθώς και η έγκριση του εργοδότη λαμβάνουν χώρα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, θα πρέπει η σχετική αλληλογραφία, με την ημερομηνία πραγματοποίησής της, να εκτυπώνεται, σε περίπτωση ελέγχου, από τα αρμόδια όργανα της Επιθεώρησης Εργασίας, ούτως ώστε με τον τρόπο αυτό να πληρούται ο σκοπός της σχετικής νομοθετικής διατάξεως (Έγγραφο Υπουργείου Εργασίας 37506/730/3-11-2014).
4. Παραβίαση των διατάξεων για την κατάτμηση του χρόνου της αδείας
Σε περιπτώσεις παραβάσεων της εργατικής νομοθεσίας σχετικές με την ετήσια κανονική άδεια και ανάλογα με το είδος της παράβασης και το βαθμό σοβαρότητας αυτής ακολουθείται η διαδικασία για την επιβολή διοικητικών κυρώσεων βάσει του άρθρου 24, του Ν.3996/2011 και της Υ.Α. 2063/Δ1 632/2011.
Με βάση την ανωτέρω υπουργική απόφαση, ο βαθμός σοβαρότητας παράβασης όσον αφορά την παραβίαση των διατάξεων για την κατάτμηση του χρόνου της αδείας, κατατάσσεται στην κατηγορία της χαμηλής παράβασης.
5. Χρόνος καταβολής αποδοχών αδείας και επιδόματος αδείας
Σύμφωνα με τις ρυθμίσεις της παρ.3 του άρθρου 1 του Ν.Δ. 4547/1966 «Αι αποδοχαί μετά του επιδόματος αδείας, προκαταβάλλονται εις τον μισθωτόν κατά την έναρξιν της αδείας». Συνεπώς, με βάση την ανωτέρω διάταξη, οι αποδοχές και το επίδομα αδείας προκαταβάλλονται στον μισθωτό κατά την έναρξη της αδείας. Επισημαίνεται ότι για την καταβολή του επιδόματος αδείας δεν καθορίζεται από την κείμενη νομοθεσία ορισμένο χρονικό σημείο εντός του έτους. Πιο συγκεκριμένα το επίδομα αδείας καταβάλλεται μαζί με τις αποδοχές αδείας κατά τον χρόνο έναρξης της αδείας, ολόκληρης η κάθε τμήματος αυτής στην περίπτωση που η άδεια χορηγείται κατατετμημένη κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 6 του Ν.3846/2010 και στην περίπτωση 3 της υποπαραγράφου ΙΑ.14 του άρθρου πρώτου του Ν.4093/2012, καθώς και σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην υπ΄ αριθμόν 26352/839/28-11-2012 Εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας.
Επιπρόσθετα αναφέρεται ότι δήλη ημέρα καταβολής των αποδοχών αδείας και του επιδόματος αδείας στην περίπτωση λύσης καθ΄ οιονδήποτε τρόπο της εργασιακής σχέσης, αποτελεί ο χρόνος λύσης αυτής και όχι το τέλος του ημερολογιακού έτους εντός του οποίου διακόπτεται η εργασιακή σχέση (Άρειος Πάγος 97/2009).
Τέλος για τις αποδοχές και το επίδομα αδείας τάσσεται επακριβώς καθορισμένη ημέρα καταβολής η τελευταία ημέρα του ημερολογιακού έτους το αργότερο, για την χορήγηση της άδειας και του επιδόματος αδείας, η οποία και θεωρείται ως δήλη ημέρα, ώστε με μόνη την πάροδο της δήλης αυτής ημέρας να καθίσταται υπερήμερος ο εργοδότης και να επέρχονται οι ανωτέρω συνέπειες (Άρειος Πάγος 286/2013).
Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από άρθρο του κ. Πέτρου Ραπανάκη, με τίτλο «Το σύννομο πλαίσιο κατάτμησης της ετήσιας κανονικής άδειας των μισθωτών» που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Σεπτεμβρίου 2017 του περιοδικού Epsilon7.