Σε συνεργασία με τον Ηλία Χατζηγεωργίου - Φοροτεχνικό, Αντιπρόεδρο Επιτροπής Λογιστών Ε.Ε.Α.
Τριήμερο ήταν και πάει, τον πιάσαμε τον Μάη και φέτος, ο οποίος μας υποδέχτηκε με όχι και τόσο ανοιξιάτικο καιρό αφού η εβδομάδα ήταν σχετικά βροχερή, αλλά θα έρθει και η ώρα της ζέστης και των λιακάδων. Κατά τα άλλα όσο πλησιάζουμε στην 21η Μαΐου η χώρα όλο και μπαίνει περισσότερο σε προεκλογικούς ρυθμούς, αλλά έχουμε αναφέρει και παλαιότερα ότι φέτος θα χορτάσουμε από προεκλογικές διαδικασίες. Ό,τι δεν το κάναμε τα τελευταία 4 χρόνια, θα το κάνουμε φέτος.
Στα δικά μας λημέρια την εβδομάδα που μας πέρασε είχαμε τον «πυρετό» του ΕΝΦΙΑ ο οποίος εκδόθηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο, αλλά διαπιστώσαμε ότι όλο και περισσότεροι φορολογούμενοι αν τους δώσεις τις κατάλληλες οδηγίες ή ένα link μπαίνουν στον κόπο να το κατεβάσουν μόνοι τους και να αποφύγεις τουλάχιστον αυτή τη διαδικασία. Όχι ότι άλλαξαν συνήθειες με κάποιον μαγικό τρόπο, αλλά το καλό της ψηφιοποίησης είναι ότι όλοι οι φορολογούμενοι, ή έστω σχεδόν όλοι, είναι αναγκασμένοι να ξέρουν τους κωδικούς Taxis, αφού χωρίς αυτούς δεν μπορούν να έχουν ψηφιακή σχέση με το δημόσιο. Έχει και τα καλά της η ψηφιοποίηση, δεν είναι μόνο για να μας μπερδεύει αλλά καμιά φορά μας βοηθά.
Μιας και λέμε για τη ψηφιοποίηση έχουμε και άλλη μία πολύ θετική, κατά τη γνώμη, μας εξέλιξη σε σχέση με τη δυνατότητα έκδοσης ηλεκτρονικών εγγράφων. Προχθές διαβάσαμε μία ανακοίνωση της ΑΑΔΕ για την αλλαγή τρόπου έκδοσης του πιστοποιητικού φορολογικής κατοικίας και χθες το απόγευμα διαβάσαμε την εγκύκλιο A.1052/2023 η οποία περιέγραφε τον τρόπο νέας έκδοσης του εν λόγω εγγράφου, ενώ παράλληλα καταργούσε την ΠΟΛ. 1130/1999. Με την κατάργηση της παλαιάς εγκυκλίου η διαδικασία έκδοσης απομπλέκεται από τις Δ.Ο.Υ, αφού πλέον δεν χρειάζεται το ενδιάμεσο έγγραφο που προσκόμιζες στην υπηρεσία ΔΟΣ προκειμένου να σου εκδώσει το πιστοποιητικό που ήθελες. Όσοι είχαν χρειαστεί μέχρι σήμερα να εκδώσουν πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας, θα είχαν διαπιστώσει ότι ήταν κάτι αρκετά χρονοβόρο και σίγουρα δεν το είχες στα χέρια σου άμεσα. Επίσης, πολλοί από εμάς είχαν παρατηρήσει ότι το εν λόγω πιστοποιητικό έχει γίνει πολύ της μόδας τώρα τελευταία, ειδικά σε επιχειρήσεις που έχουν πελάτες στο εξωτερικό.
Η νέα εγκύκλιος περιγράφει μία τελείως διαφορετική διαδικασία την οποία διαβάζοντας την σκεπτόμασταν χρησιμοποιώντας το γνωστό ρητό ότι «Δεν μπορεί, κάποιο λάκκο θα έχει η φάβα» και έτσι είπαμε να δοκιμάσουμε άμεσα τη διαδικασία, αφού έτσι και αλλιώς ένας πελάτης μας είχε ζητήσει πρόσφατα το σχετικό έγγραφο και είχαμε μπει ήδη στην διαδικασία έκδοσης του. Μπήκαμε λοιπόν στην επιλογή της ΑΑΔΕ Μητρώο & Επικοινωνία, όπου κάτω δεξιά εμφανίζεται η νέα επιλογή Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας και ξεκινήσαμε τη διαδικασία έκδοσης, διατηρώντας την επιφύλαξη του «λάκκου» .
Και όμως… Λάκκος δεν υπήρχε! Το πιστοποιητικό βγήκε μέσα σε 2-3 λεπτά και με μερικά κλικ, άμεσα από το γραφείο μας. Δεν πήγαμε σε καμία υπηρεσία και δεν δαπανήσαμε καθόλου χρόνο πέραν των ελάχιστων λεπτών και μερικών κλικ. Μάλιστα το πιστοποιητικό παραμένει στη σελίδα της εφαρμογής και το βρίσκεις όποτε θέλεις, ενώ παράλληλα αν θέλεις εκδίδεις και για άλλα έτη και για άλλες αιτίες. Το κάθε πιστοποιητικό φέρει μοναδικό αριθμό έκδοσης και η εγκυρότητα του δύναται να πιστοποιηθεί μέσω του κώδικα γρήγορης ανάγνωσης (qrcode) που είναι ενσωματωμένος σε αυτό, δηλαδή έχει ηλεκτρονική σφραγίδα γνησιότητας. Βέβαια, σε περίπτωση που χρειάζεται να έχει σφραγίδα γνησιότητας με apostille, τότε θα πρέπει να προσκομιστεί στην υπηρεσία ΔΔΦΟΣ το ηλεκτρονικά εκδοθέν πιστοποιητικό, ώστε να αντικατασταθεί με ΠΦΚ το οποίο φέρει φυσική υπογραφή, ώστε να λάβει ακολούθως την επισημείωση της Χάγης (Σφραγίδα APOSTILLE) ή την επικύρωση, κατά περίπτωση. Για εμάς ήταν μια ευχάριστή έκπληξη η συγκεκριμένη μεταβολή, αλλά ακόμα διατηρούμε τις επιφυλάξεις μας μην βρεθεί ο λάκκος στην πορεία. Μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να υπάρχει κάτι τέτοιο στο ορίζοντα, αφού όλα δείχνουν καλώς.
Στα υπόλοιπα δικά μας ζητήματα, στις αρχές του τριημέρου που μας πέρασε δημοσιεύθηκε η εγκύκλιος Ε.2031/2023 που απαντά στις απορίες που είχαμε εδώ και πολλά χρόνια για τα λεγόμενα της παραγράφου 3, του άρθρου 21 του Ν. 4172/2013 που αναφέρει για την έμμεση επιχειρηματική δραστηριότητα. Από την εφαρμογή του νόμου δεν υπήρχε εγκύκλιος που να εξηγεί τα λεγόμενα του συγκεκριμένου άρθρου και έτσι περιοριζόμασταν στα λεγόμενα του νόμου που αναφέρουν ότι επιχειρηματική συναλλαγή θεωρείται κάθε μεμονωμένη πράξη με την οποία πραγματοποιείται συναλλαγή ή και η συστηματική διενέργεια πράξεων στην οικονομική αγορά με σκοπό την επίτευξη κέρδους. Κάθε τρεις ομοειδείς συναλλαγές που λαμβάνουν χώρα εντός ενός εξαμήνου θεωρούνται συστηματική διενέργεια πράξεων. Σε περίπτωση συναλλαγών που αφορούν ακίνητα, η περίοδος του δεύτερου εδαφίου είναι δύο έτη.
Μέχρι τώρα υποθέταμε πολλά πράγματα, αλλά είχαμε ακόμα περισσότερες απορίες που εδώ και χρόνια παρέμεναν άλυτες. Με την εν λόγω εγκύκλιο, πλέον μάθαμε και μας ξεκαθαρίστηκε ότι:
- Κρίσιμο σημείο είναι το πλήθος των συναλλαγών και όχι το πλήθος των στοιχείων που πουλήθηκαν. Δηλαδή αν έχει γίνει μία πώληση που περιλαμβάνει ένα διαμέρισμα, μία αποθήκη και ένα γκαράζ, για τους σκοπούς της εξέτασής του εν λόγω άρθρου θεωρείται μία συναλλαγή και όχι τρεις, αν έχουν πωληθεί στον ίδιο αγοραστή την ίδια ημέρα.
- Ως ομοειδής πράξεις θεωρούνται οι πωλήσεις όμοιων ή παρεμφερών ειδών, δηλαδή αν πωληθεί ένα αμάξι, ένα ρολόι και μία βιβλιοθήκη, δεν θεωρείται ότι καλυφθήκαν οι τρεις συναλλαγές, αλλά ότι είναι ξεχωριστές πρώτες συναλλαγές για την κάθε κατηγορία.
- Το εξάμηνο ή η διετία για τα ακίνητα, μετριέται από την πρώτη συναλλαγή, χωρίς να συνδέεται με το ημερολογιακό ή φορολογικό έτος, δηλαδή αν γίνει μία συναλλαγή 20 Δεκεμβρίου 2022, το εξάμηνο λήγει στις 20 Μαΐου 2023 και αντίστοιχα για τα ακίνητα η διετία λήγει στις 20 Δεκεμβρίου 2024. Ειδικά για τα ακίνητα, ως αφετηρία υπολογισμού του χρονικού διαστήματος των δύο ετών θεωρείται η ημερομηνία υπογραφής του πρώτου οριστικού συμβολαίου.
- Στις τρεις εξεταζόμενες συναλλαγές δεν υπολογίζονται ακίνητα που έχουν περιέλθει στην κατοχή του πωλητή με κληρονομιά, με δωρεά από συγγενείς μέχρι 2ου βαθμού και αυτά που έχει κρατήσει ο πωλητής για πέντε έτη και πάνω από την ημερομηνία απόκτησης τους.
- Δεν θεωρείται ότι υπάρχει ο σκοπός της επίτευξης κέρδους σε περίπτωση πώλησης ακινήτων τα οποία αποκτήθηκαν για τον σκοπό αξιοποίησης κεφαλαίου (π.χ. εκμίσθωση, ιδιοκατοίκηση, ιδιόχρηση επαγγελματικής στέγης κ.λπ.) και η πώληση οφείλεται σε άλλους λόγους τους οποίους ο πωλητής μπορεί να προβάλει και να αποδείξει. Σημειώνεται πάντως ότι ο σκοπός της επίτευξης κέρδους πρέπει να υπάρχει κατά την απόκτηση του πράγματος (π.χ. αγορά, ανέγερση του κτίσματος),το οποίο αποτελεί το αντικείμενο της εξεταζόμενης συναλλαγής.
- Φυσικό πρόσωπο που είναι μέτοχος ή εταίρος σε κατασκευαστική εταιρεία, αν παρέχει αντιπαροχή οικόπεδο που είναι στην κατοχή του και λάβει αντάλλαγμα διαμερίσματα που ανεγέρθηκαν στο εν λόγω οικόπεδο, αν στο μέλλον το πουλήσει θα θεωρηθεί ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και θα φορολογηθεί με τις ανάλογες διατάξεις. Στην περίπτωση αυτή η εγκύκλιος αναφέρει ότι δεν εφαρμόζεται ο κανόνας των τριών ομοειδών πωλήσεων, αλλά θα ισχύσει το συγκεκριμένο άρθρο ακόμα και αν πωληθεί μόνο ένα ακίνητο από αυτά που θα λάβει ως αντάλλαγμα επειδή αποτελεί στην ουσία προέκταση της επιχειρηματικής δραστηριότητας της εταιρείας. Το ίδιο ισχύει και για τις περιπτώσεις ατομικών επιχειρήσεων που έχουν κάνει διακοπή δραστηριότητας και τα ανεγειρόμενα ακίνητα πουληθούν στο μέλλον.
- Το κέρδος από κάθε συναλλαγή θα πρέπει να περιληφθεί στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε. Εφόσον το κρίσιμο χρονικό όριο των έξι μηνών ή των δύο ετών συμπληρώνεται σε διαφορετικό φορολογικό έτος και έχει παρέλθει η προθεσμία υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για το έτος αυτό, υποβάλλονται τροποποιητικές δηλώσεις.
- Ό,τι φορολογείται σύμφωνα με το άρθρο 41 μετά την λήξη της αναστολής του (μέχρι στιγμής η αναστολή λήγει στις 31/12/2024) ή το άρθρο 42 του ΚΦΕ δεν υπολογίζεται για φορολόγηση σύμφωνα με τα λεγόμενα του άρθρου 21, παρ. 3 του Ν. 4172/2013.
- Εμπίπτει στις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 21 του ΚΦΕ η συστηματική διενέργεια πράξεων πώλησης συναλλάγματος και λοιπών επενδυτικών αγαθών (όπως πχ. ράβδων χρυσού, χρυσών λιρών, πολύτιμων λίθων, κ.λπ.) αλλά και η μεμονωμένη πράξη πώλησης αυτών, εφόσον γίνονται με σκοπό την επίτευξη κέρδους, δεδομένου ότι τα εν λόγω αγαθά δεν περιλαμβάνονται στους κατονομαζόμενους τίτλους του άρθρου 42 του ΚΦΕ.
- Δεν τίθεται θέμα υπαγωγής στις εν λόγω διατάξεις στις περιπτώσεις που η αγορά συναλλάγματος πραγματοποιείται για επενδυτικούς ή αποταμιευτικούς σκοπούς ή για την κάλυψη ίδιων αναγκών, όπως π.χ. όταν αγοράζεται συνάλλαγμα για την πραγματοποίηση ταξιδιών στην αλλοδαπή και στη συνέχεια, κατά την επιστροφή στην Ελλάδα, πωλείται το εναπομείναν συνάλλαγμα που δεν χρησιμοποιήθηκε στην αλλοδαπή.
Δεν μπορούμε απόλυτα να προσδιορίσουμε αν η εν λόγω εγκύκλιος λύνει όλες τις απορίες επί του θέματος, όμως θεωρούμε ότι μας δείχνει ενδεχομένως πιθανούς στοχευμένους ελέγχους που μπορεί να διενεργηθούν το επόμενο διάστημα, προσθετικά από τις ήδη υπάρχουσες τεχνικές που εφαρμόζονται από τις ελεγκτικές υπηρεσίες. Ίσως από την διενέργεια των πιθανών ελέγχων προκύψει ανάγκη για περεταίρω διευκρινήσεις επί των θεμάτων. Θα φανεί στην πορεία τι θα γίνει με αυτό…
Καλό Σαββατοκύριακο σε όλους…