Σε συνεργασία με τον Φοροτεχνικό Ηλία Χατζηγεωργίου.
Το 2017 πλησιάζει σιγά σιγά προς το τέλος του. Η χρονιά που πέρασε επιφύλαξε πολλές μεταβολές και εκπλήξεις, τις περισσότερες φορές δυσάρεστες και ελάχιστες φορές ευχάριστες. Πρώτη χρονιά εφαρμογής του ΕΦΚΑ, του κοινωνικού μερίσματος, του εξωδικαστικού μηχανισμού, των αδήλωτων κεφαλαίων, των παραγραφών χρήσεων και ολοκληρώσεων φορολογικών ελέγχων που σκούριαζαν εδώ και πολλά έτη και μία σειρά άλλων τέτοιων παρόμοιων υποθέσεων.
Το 2017 στη λήξη του, εκτός όλων των άλλων, έφερε και μία μεταβολή στην Εγκύκλιο της διαδικασίας μεταβολής φορολογικής κατοικίας. Την αναγκαιότητα της μεταβολής την έχουμε επισημάνει σε μία σειρά από προηγούμενά μας άρθρα και θεωρούμε ότι έχει γίνει κατανοητή από όλους τους συναδέλφους και γενικότερα από όλους τους φορολογούμενους, οπότε δεν χρειάζεται να σταθούμε σε αυτήν.
Η ΠΟΛ 1201/2017, η οποία καταργεί στο σύνολό της την προηγούμενη Εγκύκλιο (ΠΟΛ.1058/2015), αλλάζει αρκετά το τοπίο όσον αφορά τα έγγραφα που θα πρέπει να προσκομιστούν στη διαδικασία της εξέτασης της αίτησης.
Η διαδικασία παρέμεινε η ίδια. Τα βήματα να θυμίσουμε ότι είναι τα εξής:
- Βήμα 1ο : Έως τις 10 Μαρτίου θα πρέπει να γίνει η αίτηση στη Δ.Ο.Υ. που υπάγεται ο φορολογούμενος. Η αίτηση θα περιλαμβάνει το έντυπο Μ0, το έντυπο Μ1, και το έντυπο Μ7, στο οποίο θα αναγράφεται ο φορολογικός εκπρόσωπος του φορολογούμενου. Ο φορολογικός εκπρόσωπος θα πρέπει να είναι κάτοικος Ελλάδας και οι αρμοδιότητές του είναι να εκπροσωπεί τον φορολογικό κάτοικο εξωτερικού.
- Βήμα 2ο : Έως τις 10 Σεπτεμβρίου θα πρέπει να προσκομιστούν από τον αιτούντα μία σειρά εγγράφων τα οποία θα αναλύσουμε παρακάτω.
- Βήμα 3ο : Εξέταση της αίτησης από την αρμόδια Δ.Ο.Υ εντός δύο μηνών από την ημερομηνία παραλαβής των εντύπων του 2ου βήματος. Η απάντηση θα πρέπει να δίδεται εγγράφως, ειδικά στην περίπτωση που αυτή είναι αρνητική, όπου θα πρέπει να αιτιολογείται η αρνητική απάντηση.
- Βήμα 4ο : Έως τις 31 Δεκεμβρίου υποβολή της φορολογικής δήλωσης χωρίς να υπάρχει θέμα εκπροθέσμου. Στην περίπτωση που η αίτηση γίνει δεκτή, δηλώνονται μόνο τα εισοδήματα και τα περιουσιακά στοιχεία της Ελλάδας. Στην περίπτωση αρνητικής απάντησης, θα πρέπει να δηλώνεται το παγκόσμιο εισόδημα σύμφωνα με τα όσα ορίζει ο Ν. 4172/2013, αλλά και η εκάστοτε Σ.Α.Δ.Φ. που έχει η χώρα μας με το κράτος που προκύπτει το εισόδημα.
Το έγγραφο που θα πρέπει να προσκομιστεί είναι ένα εκ των κατωτέρω:
- Βεβαίωση φορολογικής κατοικίας από την αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους που αναφέρει ο φορολογούμενος στην αίτησή του. Αντί αυτού εάν υπάρχει Σ.Α.Δ.Φ. με το κράτος αλλαγής, μπορεί να προσκομιστεί η αίτηση εφαρμογής της σύμβασης υπογεγραμμένη από την αρμόδια φορολογική αρχή.
- Σε περίπτωση που δεν μπορεί να εκδοθεί κανένα εκ των δύο ανωτέρω, μπορεί να προσκομιστεί αντίγραφο της φορολογικής δήλωσης ή αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης που έχει υποβληθεί στο άλλο κράτος.
- Στην εξαιρετική περίπτωση που δεν μπορεί να εκδοθεί κανένα από τα παραπάνω, τότε προσκομίζεται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή από την οποία θα βεβαιώνεται η σταθερή εγκατάσταση στο άλλο κράτος.
Τα ανωτέρω έγγραφα και γενικότερα οποιαδήποτε έγγραφα χαρακτηρίζονται ως δημόσια, θα πρέπει να φέρουν τη σχετική σφραγίδα Αpostille ή την προξενική θεώρηση από το ελληνικό προξενείο και φυσικά θα πρέπει να είναι επίσημα μεταφρασμένα στην Ελληνική γλώσσα, σύμφωνα με τα όσα ορίζει η ΠΟΛ 1201/2017 στην 4η παράγραφο.
Η αλλαγή σε σχέση με την προηγούμενη Εγκύκλιο έχει να κάνει κυρίως με το γεγονός ότι δεν αρκεί μόνο ένα εκ των προαναφερομένων εγγράφων. Θα πρέπει να προσκομίζονται πιστοποιητικά που να αποδεικνύουν την ημερομηνία εγκατάστασης στη χώρα του εξωτερικού προκειμένου να αποδειχθεί η παρουσία στη συγκεκριμένη χώρα άνω των 183 ημερών του έτους που προηγείται της αίτησης. Δηλαδή, εάν η αίτηση γίνει το 2018 για τη χρήση του 2017, θα πρέπει να αποδεικνύεται η παρουσία άνω των 183 ημερών το 2017.
Ενδεικτικά, θα πρέπει να προσκομίζονται μερικά από τα παρακάτω έγγραφα :
- Σύμβαση εργασίας ή βεβαίωση πρόσληψης ή
- Βεβαίωση έναρξης επαγγελματικής δραστηριότητας και υπαγωγής στην ασφαλιστική νομοθεσία ή
- Βεβαίωση εγγραφής σε δημοτολόγιο ή
- Μισθωτήριο συμβόλαιο ή αγορά ακινήτου
- Βεβαίωση από το σχολείο των τέκνων
- Σε αντικατάσταση όλων των ανωτέρω, μπορεί να προσκομιστεί πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας των δύο προηγουμένων ετών από το έτος υποβολής της αίτησης. Δηλαδή, εάν η αίτηση γίνει το 2018, μπορεί να προσκομίζεται πιστοποιητικό για τη χρήση του 2016.
Σε προηγούμενα άρθρα είχαμε τονίσει το γεγονός ότι εάν υπήρχε έγγαμη σχέση ο γενικός κανόνας που επικρατούσε ήταν «ή και οι δύο ή κανείς» με ό,τι αυτό συνεπάγονταν.
Η συγκεκριμένη Εγκύκλιος για πρώτη φορά στα χρονικά, ανατρέπει το συγκεκριμένο στερεότυπο και κάνει δεκτό ότι μπορεί να αιτηθεί μονομερώς ένας από τους δύο αρκεί να αποδείξει ότι έχει οργανώσει τη ζωή του στο εξωτερικό κατά τρόπο μόνιμο.
Στα πλαίσια αυτού, θα πρέπει να προσκομίζει στοιχεία που αποδεικνύεται:
- Ο μόνιμος και μακροπρόθεσμος χαρακτήρας της απασχόλησης, μακρά σύμβαση εργασίας δηλαδή.
- Η ύπαρξη τραπεζικού λογαριασμού στην αλλοδαπή
- Η ύπαρξη οικίας καθώς και η μόνιμη χρήση της μέσω των λογαριασμών κοινής ωφελείας.
- Η απόκτηση ασφαλιστικού μητρώου στην αλλοδαπή.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι η παραπάνω διαδικασία δεν είναι δεσμευτική για την εξέταση της αίτησης, άρα δεν είναι λόγος απόρριψής της. Επίσης, δεν τίθεται θέμα προστίμου σε περίπτωση εκπρόθεσμης αίτησης, πέραν δηλαδή της 10ης Μαρτίου ή εκπρόθεσμης προσκόμισης δικαιολογητικών, πέραν δηλαδή της 10ης Σεπτεμβρίου. Στην περίπτωση όμως που η αίτηση γίνει μετά το πέρας του επομένου φορολογικού έτους, δηλαδή το 2019 για τη χρήση 2017 κ.ο.κ., οι αιτήσεις θα εξετάζονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΠΟΛ 1177/2014.
Σε κάθε περίπτωση, εάν λάβουμε υπόψιν το γεγονός της παγκόσμιας ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών ως προς τις τραπεζικές καταθέσεις, αλλά και μία σειρά πληροφοριών φορολογικής φύσεως, θα πρέπει να θεωρήσουμε επιτακτικό να γίνει η τακτοποίηση της φορολογικής κατοικίας των φορολογουμένων. Επειδή το θέμα αρκετές φορές είναι περίπλοκο και απαιτεί εξειδίκευση, η συνεργασία με φοροτεχνικό θεωρούμε ότι θα πρέπει να γίνεται επίσης κατανοητή από τους φορολογούμενους που θα αιτούνται τη μεταβολή.
Καλά Χριστούγεννα σε όλους!