ΕΦΚΑ - Μερίσματα και το «χάος» καθιερώνεται

Στις 11/4/2017 δημοσίευσα άρθρο που φιλοξενήθηκε στην ιστοσελίδα e-forologia.gr με το οποίο τεκμηρίωνα ότι:

• Η βούληση του νομοθέτη στον Ν.4387/2016 δεν ήταν να επιβάλει ασφαλιστικές εισφορές στα μερίσματα
• Αν επιβάλλονταν ασφαλιστικές εισφορές στα μερίσματα των κεφαλαιουχικών εταιρειών τότε έπρεπε να επιβληθούν σε όλους τους μετόχους, ανεξαρτήτως το αν συμμετέχουν στο ΔΣ μιας ΑΕ ή όχι κ.λπ., γιατί δεν επιτρέπεται φορολογική διάκριση μεταξύ τους. (Οι κρατικές ασφαλιστικές εισφορές αποτελούν μέρος της γενικής φορολογικής επιβάρυνσης επί των εισοδημάτων).

Στις 6/6/2017 δημοσιεύθηκε η με αριθμό 25599/1453/2017 απόφαση του Υφυπουργού Α. Πετρόπουλου με την οποία τροποποιούσε το άρθρο 2 της 61502/3399/30.12.2016 και πρόσθεσε παράγραφο με την οποία προσπάθησε να συμπεριλάβει και τα μερίσματα στα ποσά που λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών α) των μελών του ΔΣ των ΑΕ που κατέχουν ταυτόχρονα και μετοχές άνω του 3% β) των διαχειριστών των ΙΚΕ

Συγκεκριμένα η παράγραφος 1 του άρθρου 2 της εν λόγω απόφασης διαμορφώθηκε πλέον ως εξής :

1. Για το έτος 2017, η βάση υπολογισμού των πάσης φύσεως ασφαλιστικών εισφορών των υπόχρεων καταβολής εισφορών που υπάγονται στην παρούσα απόφαση και στο άρθρο 39 του Ν. 4387/2016, καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα από την ασκούμενη δραστηριότητα ή την ιδιότητα που δημιουργεί την υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση. Ως καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα κατά τα ανωτέρω νοείται το ποσό, όπως αυτό διαμορφώνεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 20 έως 27 του Ν.4172/2013 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος), όπως ισχύει κάθε φορά. Όσον αφορά ειδικότερα στα εισοδήματα που αντιστοιχούν στις δραστηριότητες ιδιότητες που περιγράφονται στο άρθρο 1 στοιχ.δ-η της παρούσας, το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα αντιστοιχεί στο ποσό που προκύπτει κατ’ εφαρμογή του άρθρου 36 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. (Η υπογραμμισμένη πρόταση είναι αυτή που προστέθηκε)

Διαβάζοντας την Υπουργική Απόφαση – όπως επιδιώχθηκε και διαμορφώθηκε - γίνεται αντιληπτό ότι επιδιώκεται να επιβληθούν ασφαλιστικές εισφορές στα μερίσματα ειδικών περιπτώσεων μετόχων / εταίρων.

Αναλύοντας όμως το κείμενο και τις φορολογικές διατάξεις που παραπέμπει δημιουργούνται τρία σημαντικά θέματα:

Πρώτο θέμα: Στη τροποποίηση γράφεται αυτολεξεί «…… το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα αντιστοιχεί στο ποσό που προκύπτει κατ’ εφαρμογή του άρθρου 36 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.»

Δηλαδή πλέον για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών των μελών του ΔΣ των ΑΕ που κατέχουν ταυτόχρονα και μετοχές άνω του 3% και των διαχειριστών των ΙΚΕ θα υπολογίζεται «κατ’ εφαρμογή του άρθρου 36 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.»

Άρα δεν θα λαμβάνονται υπόψη τα υπόλοιπα εισοδήματα που θα αποκτούν από την ΑΕ αλλά μόνο όσα συμπεριλαμβάνονται στο άρθρο 36 του ΚΦΕ. Σημειώνω ότι δεν υπάρχει ο συμπλεκτικός σύνδεσμος «και» στη πρόταση ούτε κάτι άλλο που να τον υποκαθιστά. Άρα όπως είναι η διατύπωση ΜΟΝΟ τα εισοδήματα του άρθρου 36 του ΚΦΕ θα λαμβάνονται πλέον υπόψη στον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών στις ομάδες των ασφαλιζομένων που αναφέρονται. Δηλαδή τα μέλη ΔΣ ή οι διαχειριστές ΙΚΕ θα πληρώνουν εισφορές επί των μερισμάτων που τους αντιστοιχούν και όχι επί των αμοιβών τους ως μέλη ΔΣ, αφού αυτές δεν συμπεριλαμβάνονται στο άρθρο 36 του ΚΦΕ αλλά στο άρθρο 12;

Δεύτερο θέμα: Η πρώτη πρόταση της παραγράφου έχει παραμείνει ως είχε με συνέπεια «Για το έτος 2017, η βάση υπολογισμού των πάσης φύσεως ασφαλιστικών εισφορών των υπόχρεων καταβολής εισφορών που υπάγονται στην παρούσα απόφαση και στο άρθρο 39 του Ν.4387/2016, καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα από την ασκούμενη δραστηριότητα ή την ιδιότητα που δημιουργεί την υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση

Δηλαδή παραμένει η υποχρέωση να πηγάζει από «το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα από την ασκούμενη δραστηριότητα ή την ιδιότητα» που «δημιουργεί την υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση.»

Σύμφωνα με τη νομοθεσία το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα που δημιουργεί την υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση είναι το αποτέλεσμα που προκύπτει από την «άσκηση εμπορικής δραστηριότητας» και αυτή είναι η συμμετοχή στο ΔΣ της ΑΕ ή η άσκηση διαχείριση σε ΙΚΕ και σε καμιά περίπτωση η κατοχή μετοχών ή εταιρικών μεριδίων σε ΙΚΕ. Οι μέτοχοι των ΑΕ και οι εταίροι των ΙΚΕ δεν ασκούν εμπορική δραστηριότητα.

Μήπως λοιπόν οι σκέψεις του συντάκτη της νέας απόφασης αντίκειται στις βασικές αρχές του εμπορικού δικαίου;

Τρίτο θέμα: Πλην του άρθρου 2 της 61502/3399/30.12.2016 υπάρχει και η εγκύκλιος του ΕΦΚΑ με αριθμό 4/2017 που δημοσιεύθηκε στις 2/2/2017 και αναφέρεται στις ασφαλιστικές εισφορές των μελών του ΔΣ των ΑΕ. Ειδικότερα σ΄ αυτή παρατίθεται ειδικός πίνακας που έχει ως εξής:

Με την εγκύκλιο λοιπόν του ΕΦΚΑ, που δεν έχει τροποποιηθεί, τα μέλη των ΔΣ που είναι ταυτόχρονα κάτοχοι άνω του 3% των μετοχών υποχρεούνται να καταβάλουν ασφαλιστικές εισφορές που υπολογίζονται επί των αμοιβών που λαμβάνουν και όχι επί των μερισμάτων

Το ερώτημα που ανακύπτει είναι: Υπερισχύει η εγκύκλιος του αρμόδιου φορέα (ΕΦΚΑ) ή η απόφαση του αρμόδιου Υφυπουργού;

Επειδή:

• Ο διακριτική επιβάρυνση κρατικών εισφορών – βαρών των μερισμάτων σε κάθε περίπτωση αντίκειται στις βασικές αρχές του εμπορικού δικαίου
• Είναι εμφανείς η σύγχυση περί των φορολογικών διατάξεων που διακατέχει τους συντάκτες των τελευταίων αποφάσεων του αρμόδιου υπουργείου
• Προσέλκυση επενδυτών χωρίς «μετόχους» δεν γίνεται
• Κεφαλαιουχικές εταιρείες με «αχυρανθρώπους» στη διοίκηση τους δεν επιθυμεί κανείς στη χώρα

κρίνω ότι το Υπουργείο Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης πρέπει να επανεξετάσει τη θέση του.

Το μόνο που μπορεί να επιτύχει επιμένοντας στις αγκυλώσεις του για «κεφαλαιοκράτες κ.λπ.» που φαίνεται να το διακατέχουν, είναι να ταλαιπωρηθούν για ακόμη φορά, οι επιχειρήσεις που καθημερινά μοχθούν, αναγκάζοντας τες να προσφύγουν στη δικαιοσύνη πλέον και για τα ασφαλιστικά θέματα αντί να ασχολούνται με την βελτίωση των οικονομικών στοιχείων τους.