Στο άρθρο 55 παρ.1 του
>Ν.4808/19.6.2021 , ορίζεται ότι σε όλους ανεξαιρέτως τους κλάδους εργασίας και σε όλους τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, η πλήρης απασχόληση καθορίζεται σε σαράντα (40) ώρες εβδομαδιαίως, οι οποίες δύνανται να κατανέμονται σε πενθήμερη ή εξαήμερη εβδομαδιαία εργασία, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή τις διαιτητικές αποφάσεις. Όταν εφαρμόζεται σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, το πλήρες συμβατικό ωράριο εργασίας ανέρχεται ημερησίως σε οκτώ (8) ώρες, ενώ όταν εφαρμόζεται σύστημα εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, το πλήρες ωράριο εργασίας ανέρχεται σε έξι (6) ώρες και σαράντα (40) λεπτά ημερησίως. Με συλλογικές συμβάσεις εργασίας, διαιτητικές αποφάσεις ή ατομικές συμβάσεις εργασίας είναι δυνατή η εφαρμογή μικρότερων ωραρίων πλήρους απασχόλησης ημερησίως και εβδομαδιαίως. Στο πλαίσιο αυτό οι σαράντα (40) ώρες εβδομαδιαίας εργασίας κατανέμονται σε 5 ημέρες επί εφαρμογής συστήματος πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας (40 : 5 = 8 ώρες ημερησίως) ή σε 6 ημέρες επί εφαρμογής συστήματος εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας (40 : 6 = 6,40 ημερησίως). Δυνατότητα εφαρμογής μικρότερου ωραρίου από τα παραπάνω συμβατικά ωράρια ημερήσιας εργασίας υπάρχει μόνο εάν κατά τη διάρκεια της εβδομαδιαίας εργασίας, η επιχείρηση - κατάστημα λειτουργεί κάποιες ημέρες λιγότερες ώρες (π.χ. 7 ώρες ημερησίως, επί πενθημέρου, ή 6 ώρες επί εξαημέρου). Στην περίπτωση αυτή είναι δυνατή η απασχόληση του εργαζομένου επί λιγότερες ώρες ημερησίως (π.χ. 7 ώρες επί πενθημέρου ή 6 ώρες επί εξαημέρου αντιστοίχως), με την προϋπόθεση ότι κατά τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδος, η ημερήσια απασχόληση δεν θα υπερβαίνει το νόμιμο ημερήσιο ωράριο εργασίας που αντιστοιχεί σε 9 ώρες επί πενθημέρου ή σε 8 ώρες επί εξαημέρου. Επισημαίνεται ότι εφόσον δεν υφίσταται υπέρβαση των 40 ωρών εβδομαδιαίας εργασίας, δεν εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις περί υπερεργασίας (Έγγραφα Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
>42815/769/26.9.2017 και
>34186/564/18-8-2015).
Διευκρινίζεται ότι εξακολουθεί να είναι σε ισχύ η δυνατότητα «ανισομερούς» κατανομής του χρόνου εργασίας με τους όρους και τις προϋποθέσεις που αναφέρονται ανωτέρω. Ειδικότερα η ανισομερής αυτή κατανομή του χρόνου εργασίας δύναται να εφαρμοσθεί μόνο όταν η επιχείρηση - κατάστημα λειτουργεί έστω κάποιες ημέρες λιγότερες ώρες π.χ. επτά (7) ώρες επί πενθημέρου ή 6 ώρες επί εξαημέρου αντιστοίχως .
Σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 1 και 2 του Ν. 435/1976 όπως ισχύει, οι μισθωτοί που απασχολούνται νομίμως πέρα από τα επιτρεπόμενα για κάθε κατηγορία ανώτατα χρονικά όρια της ημερήσιας εργασίας, δικαιούνται αμοιβής για κάθε ώρα τέτοιας απασχολήσεως ίσης προς το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο αυξημένο κατά τα οριζόμενα για την υπερεργασία και υπερωρία ποσοστά. Αν όμως ο μισθωτός, που απασχολείται σε επιχείρηση – κατάστημα που δεν έχει σταθερό ημερήσιο ωράριο λειτουργίας, δεν υπερβεί κατά τις εργάσιμες ημέρες της εβδομάδας :
• το συμβατικό εβδομαδιαίο όριο των 40 ωρών και
• το νόμιμο ημερήσιο ωράριο των 9 ωρών επί πενθημέρου ή των 8 ωρών επί εξαημέρου, δεν δικαιούται την οικεία πρόσθετη αμοιβή της υπερεργασίας ήτοι το ωρομίσθιο επαυξημένο κατά 20% γιατί δεν έχει πραγματοποιήσει υπερεργασία (Άρειος Πάγος 1158/2011 & 526/2013 ) πάντα υπό την προϋπόθεση η επιχείρηση - κατάστημα να λειτουργεί κάποιες ημέρες λιγότερες ώρες (π.χ. 7 ώρες ημερησίως, επί πενθημέρου, ή 6 ώρες επί εξαημέρου). Ειδικότερα ,από το συσχετισμό του ημερήσιου προς το εβδομαδιαίο ωράριο προκύπτει ότι η απασχόληση κατά την 9η ώρα επί πενθημέρου και κατά την 8η ώρα επί εξαημέρου , προκειμένου για ανισομερή κατανομή του ημερήσιου χρόνου εργασίας είναι δυνατόν :
• να μην αποτελεί υπερεργασία, όταν το εβδομαδιαίο ωράριο δεν υπερβαίνει τις σαράντα (40) ώρες και ταυτόχρονα το ημερήσιο ωράριο δεν υπερβαίνει τις εννέα (9) ώρες επί πενθημέρου ή τις οκτώ (8) ώρες επί εξαημέρου (ανισομερής κατανομή των ωρών εργασίας την εβδομάδα),
• να αποτελεί υπερεργασία η 9η ώρα ημερήσιας εργασίας επί πενθημέρου ή η 8η ώρα επί εξαημέρου όταν το εβδομαδιαίο ωράριο υπερβαίνει τις σαράντα (40) και ανέρχεται μέχρι τις σαράντα πέντε (45) ώρες επί πενθημέρου και μέχρι σαράντα οκτώ (48) ώρες επί εξαημέρου,
• να αποτελεί υπερωρία , υπερεργασία η υπέρβαση της 9ης ώρα ημερήσιας εργασίας επί πενθημέρου ή της 8η ώρας επί εξαημέρου ( Μον. Πρωτ. Αθηνών 435/2007).
Στο πλαίσιο αυτό, στις επιχειρήσεις με συνεχές ωράριο λειτουργίας δεν είναι σύννομη (κατά τα οριζόμενα στα Έγγραφα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης 42815/769/26.9.2017 και 34186/564/18-8-2015), η εφαρμογή ανισομερούς κατανομής του ημερήσιου ωραρίου εργασίας (ακόμη και στην περίπτωση που το εβδομαδιαίο ωράριο δεν υπερβαίνει τις σαράντα (40) ώρες και ταυτόχρονα το ημερήσιο ωράριο του εργαζόμενου δεν υπερβαίνει τις 9 ώρες επί πενθημέρου ή τις 8 ώρες επί εξαημέρου), όπως για παράδειγμα στα εμπορικά καταστήματα όπου µε βάση τις διατάξεις του άρθρου 23 του Ν.2294/1994 και τις διατάξεις του άρθρου 16 του
>Ν.4177/2013, το ωράριο καθορίζεται για τις καθημερινές ηµέρες µέχρι τις 21.00 ώρα, το Σάββατο µέχρι τις 20.00 ώρα και την Κυριακή από ώρα 11.00 έως ώρα 20.00.
Αντίθετα η ανισομερής κατανομή του ημερήσιου ωραρίου εργασίας , είναι δυνατόν σύννομα να εφαρμοσθεί , κατά την άποψη του Υπουργείου Εργασίας, στις περιπτώσεις που η επιχείρηση - κατάστημα κατά τις ημέρες Τρίτη , Πέμπτη και Παρασκευή έχει διακεκομμένο ωράριο λειτουργίας συνολικής ημερήσιας διάρκειας 9 ωρών , ενώ Δευτέρα , Τετάρτη και Σάββατο έχει συνεχές ωράριο μικρότερης διάρκειας από το ημερήσιο συμβατικό ( των 8 ωρών επί πενθημέρου και των 6 ωρών και 40 λεπτών επί εξαημέρου).