Αρκετές εταιρείες που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο της Αθήνας έχουν κατά καιρούς χρησιμοποιήσει τη μέθοδο της αύξησης του μετοχικού τους κεφαλαίου μέσα από την εθελοντική -μερική ή ολική- επανεπένδυση του μερίσματος (script dividend).
Στην ουσία, η διοίκηση της εταιρείας προτείνει στην ετήσια τακτική γενική συνέλευση των μετόχων τη διανομή ενός συγκεκριμένου ύψους μερίσματος και παράλληλα αποφασίζεται να δοθεί το δικαίωμα στους μετόχους να χρησιμοποιήσουν μέρος ή και το σύνολο του μερίσματος προκειμένου να αποκτήσουν νέες μετοχές της εταιρείας έναντι μιας τιμής που συνήθως προσεγγίζει την τρέχουσα στο χρηματιστήριο (για την ακρίβεια είναι ελαφρά χαμηλότερη, περιορισμένο discount).
Μέσα από τη διαδικασία του script dividend οι μέτοχοι που θα επιλέξουν να εισπράξουν τα μερίσματα θα διατηρήσουν μεν τις μετοχές τους, αλλά θα βρεθούν με ένα μικρότερο ποσοστό (επειδή θα αυξηθεί ο συνολικός αριθμός των μετοχών) σε μια εταιρεία που θα έχει μεγαλύτερη αξία (γιατί θα έχει ενισχύσει τα ταμειακά της διαθέσιμα). Αθροιστικά, θα είναι περισσότερο κερδισμένοι οι μέτοχοι που κεφαλαιοποίησαν το μέρισμά τους σε περίπτωση που η χρηματιστηριακή τιμή κινηθεί ανοδικά στο μέλλον. Αντίθετα, περισσότερο ωφελημένοι θα βγουν όσοι προτίμησαν την είσπραξη του μερίσματος, στην περίπτωση που η τιμή της συγκεκριμένης μετοχής ακολουθήσει πτωτική πορεία στο μέλλον.
Συγκρίσεις-εναλλακτικές επιλογές
Η μέθοδος του script dividend θα πρέπει να συγκριθεί με άλλες εναλλακτικές επιλογές (κάθε μία έχει τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα) που υπάρχουν για την κεφαλαιακή ενίσχυση της εταιρείας, όπως για παράδειγμα με τη μη διανομή μερίσματος, με την κλασική μορφή αύξησης μετοχικού κεφαλαίου με καταβολή μετρητών, ή με λήψη τραπεζικού δανεισμού, ή τη σύναψη ομολογιακού δανείου.
Σε σύγκριση, λοιπόν, με την εναλλακτική επιλογή της μη διανομής μερίσματος, η μέθοδος του script dividend πλεονεκτεί σε αρκετά σημεία, μεταξύ των οποίων:
α) Δεν τιμωρεί τους μετόχους που αντιμετωπίζουν ζητήματα ρευστότητας και δεν αποτρέπει την προσέλκυση επενδυτών που έχουν ανάγκη την είσπραξη ενός ετήσιου μερίσματος, όπως για παράδειγμα ασφαλιστικά ταμεία, ασφαλιστικές εταιρείες, άτομα που χρησιμοποιούν τα μερίσματα για να καλύψουν πάγιες καταναλωτικές τους ανάγκες, κ.λπ..
β) Δεν επιδρά αρνητικά στην τρέχουσα χρηματιστηριακή τιμή της εταιρείας, καθώς η μετοχή της δεν θα χαρακτηρίζεται ως τίτλος με μηδενική μερισματική απόδοση.
γ) Όσοι επιλέξουν την είσπραξη του μερίσματος σε μετρητά δεν θα δουν να θίγονται τα συμφέροντά τους, καθώς οι νέες μετοχές διατίθενται με χαμηλό discount έναντι της τρέχουσας χρηματιστηριακής τιμής του τίτλου.
δ) Όσοι πιστεύουν ότι η τρέχουσα τιμή της μετοχής είναι υποτιμημένη, τους δίδεται η δυνατότητα να μετατρέψουν το μέρισμά τους σε νέες μετοχές και έτσι να έχουν τη δυνατότητα αποκόμισης ακόμη πιο υψηλών αποδόσεων σε βάθος χρόνου.
Σε σύγκριση με την εναλλακτική επιλογή της χρηματοδότησης της εταιρείας μέσα από την άντληση ξένων κεφαλαίων (π.χ. τραπεζικός δανεισμός, χρηματοδοτική μίσθωση, ομολογιακό δάνειο), η μέθοδος του script dividend πλεονεκτεί, επειδή:
α) Ορισμένες εταιρείες δεν έχουν άνετη πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα, ή σε άλλη πηγή άντλησης κεφαλαίων,
β) σε κάθε περίπτωση ο τραπεζικός δανεισμός, το ομολογιακό δάνειο και η χρηματοδοτική μίσθωση όχι μόνο συνεπάγονται δαπάνες τόκων και μειώνουν την ετήσια εταιρική κερδοφορία, αλλά επιπλέον επιδεινώνουν τους δείκτες ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας της επιχείρησης (με ό,τι αυτό σημαίνει και για την πορεία της μετοχής) και το βαθμό κινδύνου που αντιμετωπίζει.
Σε ότι αφορά τη σύγκριση του script dividend σε σχέση με την περίπτωση της κλασικής αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου με καταβολή μετρητών, τα πλεονεκτήματα της πρώτης επιλογής είναι:
- Η δυνατότητα που δίδεται στο μέτοχο να συμμετάσχει σε μια έμμεση αύξηση κεφαλαίου, χωρίς να καταβάλλει ρευστότητα που ήδη κατέχει. Σε περίπτωση που δεν θελήσει να αποκτήσει νέες μετοχές, δεν κινδυνεύει να δει την περιουσία του να πριονίζεται, όπως π.χ. συμβαίνει σε περιπτώσεις κλασικών αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, όπου π.χ. η τιμή διάθεσης των νέων μετοχών είναι πολύ χαμηλότερη από την τρέχουσα χρηματιστηριακή και η αγορά των «δικαιωμάτων» χαρακτηρίζεται από χαμηλή εμπορευσιμότητα.
- Η όλη διαδικασία γίνεται με πολύ χαμηλότερο κόστος σε σύγκριση με μια άμεση αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.