14/01/25 | Αρχική > Αρθρογραφία > Φορολογικά και Επίκαιρα

Το ζήτημα της ενδικοφανούς προσφυγής

Εισαγωγή

Με το άρθρο 72 του Ν.5104/2024 (Κ.Φ.Δ.) προβλέπεται το πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας της ενδικοφανούς προσφυγής και εξορθολογίζεται το υφιστάμενο πλαίσιο προθεσμιών.

Ειδικότερα, με την παρ. 1 ορίζεται ότι, ο υπόχρεος, εφόσον αμφισβητεί οποιαδήποτε πράξη έχει εκδοθεί σε βάρος του από τη Φορολογική Διοίκηση, οφείλει να υποβάλει ενδικοφανή προσφυγή με αίτημα την επανεξέταση της πράξης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της Φορολογικής Διοίκησης.

Με την παρ. 5 επέρχονται ορισμένες βελτιώσεις επί της διαδικασίας ενώπιον της υπηρεσίας, προκειμένου να επιτελείται κατά τρόπο ουσιαστικό η λειτουργία του προελέγχου των πράξεων από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών και ρυθμίζονται ζητήματα που σχετίζονται με την κατά χρόνο αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών να επιληφθεί επί της ενδικοφανούς προσφυγής.

Με την παρ. 7 εισάγεται ρύθμιση που αποσκοπεί στη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της κρίσης του προσωπικού της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών, λαμβάνοντας ειδικότερα υπόψη τη φύση των καθηκόντων και το εύρος των αρμοδιοτήτων της υπηρεσίας.

Α. Ενδικοφανής προσφυγή

Με την ενδικοφανή προσφυγή του άρθρου αυτού προσβάλλεται οποιαδήποτε πράξη έχει εκδοθεί από τη φορολογική διοίκηση ή η σιωπηρή άρνηση αυτής.

Α.1 Νομικό πλαίσιο

Α.2 Τι είναι η ενδικοφανής προσφυγή

Ενδικοφανής προσφυγή είναι η τυπική διοικητική προσφυγή, η οποία:

- προβλέπεται από ρητή διάταξη νόμου που καθορίζει:

  • το όργανο,
  • την προθεσμία άσκησης και
  • τις λοιπές διαδικαστικές προϋποθέσεις της,

με την οποία διενεργείται έλεγχος της νομιμότητας και της σκοπιμότητας της πράξης.

Η άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής αποτελεί προϋπόθεση του παραδεκτού της προσφυγής ουσίας.

Είναι μέσο δευτεροβάθμιου ελέγχου της υποθέσεως εντός των κόλπων της Διοίκησης, με σκοπό την παροχή προστασίας στον πολίτη και ένα υποχρεωτικό προστάδιο της διοικητικής δίκης.

Η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται καταρχήν από τον υπόχρεο, εφόσον αυτός αμφισβητεί οποιαδήποτε πράξη που έχει εκδοθεί σε βάρος του από τη φορολογική διοίκηση ή εφόσον η φορολογική διοίκηση έχει σιωπηρώς απορρίψει υποβληθείσα αίτησή του (παρ. 1 του άρθρου 72 του Κ.Φ.Δ. - Ν.5104/2024).

Α.3 Προϋποθέσεις άσκησης της ενδικοφανούς προσφυγής

Υποκειμενικές προϋποθέσεις:

  • Ικανότητα δικαίου: να μπορεί να είναι υποκείμενο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.
  • Ικανότητα δικαιοπραξίας: σύμφωνα με τον αστικό κώδικα, είναι η ικανότητα του ανθρώπου με βάση την ηλικία και την υγεία του, σωματική και ψυχική, να καταρτίζει δικαιοπραξίες.

Ειδικότερα, η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται:

  • για σχολάζουσα κληρονομιά από τον κηδεμόνα,
  • για επιδικία από τον προσωρινό διαχειριστή,
  • για μεσεγγύηση από τον μεσεγγυούχο,
  • για πτωχεύσαντα από τον σύνδικο,
  • για ανήλικο από τον ασκούντα τη γονική μέριμνα ή τον επίτροπο και επί πλειόνων από τον έναν από αυτούς,
  • για πρόσωπο που τελεί σε δικαστική συμπαράσταση από τον δικαστικό συμπαραστάτη, κ.λπ..

Α.4 Αντικειμενικές προϋποθέσεις:

  • Φύση της προσβαλλόμενης πράξης: με ενδικοφανή προσφυγή δεν προσβάλλεται κάθε διοικητική πράξη, αλλά μόνον οι ΕΚΤΕΛΕΣΤΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ,
  • υποβολή της ενδικοφανούς στο αρμόδιο όργανο,
  • μη προηγούμενη άσκηση άλλης ενδικοφανούς προσφυγής και
  • διαδικαστικοί τύποι άσκησης της ενδικοφανούς προσφυγής (τύπος, προθεσμία άσκησης και κατάθεση).

Α.5 Υποβολή ενδικοφανούς προσφυγής

Ψηφιακή υποβολή ενδικοφανούς προσφυγής στην www.aade.gr με τη χρήση των προσωπικών κωδικών πρόσβασης του TAXISnet.

Όταν ο υπόχρεος είναι νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, η ενδικοφανής προσφυγή που υποβάλλεται ψηφιακά από το νόμιμο εκπρόσωπό του, γίνεται με χρήση των προσωπικών κωδικών πρόσβασης του τελευταίου.

Η ενδικοφανής προσφυγή πρέπει να αναφέρει:

  • τα ακριβή στοιχεία του υπόχρεου,
  • την προσβαλλόμενη πράξη,
  • τους λόγους, τους ισχυρισμούς και τα έγγραφα, στα οποία ο υπόχρεος βασίζει το αίτημά του και
  • τη διεύθυνση στην οποία θα πραγματοποιούνται οι κοινοποιήσεις των αποφάσεων, των πράξεων και των λοιπών εγγράφων της Δ.Ε.Δ., το email και τα εν γένει στοιχεία επικοινωνίας του υπόχρεου.

Ο υπόχρεος ταυτόχρονα με την υποβολή της ενδικοφανούς προσφυγής συνυποβάλλει στην αρμόδια φορολογική αρχή:

α) Τα έγγραφα στα οποία βασίζει το αίτημά του,

β) την υποβληθείσα ενδικοφανής προσφυγή,

γ) την αίτηση αναστολής σε περίπτωση αυτοτελούς υποβολής,

δ) τα έγγραφα και δικαιολογητικά που επικαλείται και

ε) υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του Ν. 1599/1986, με την οποία δηλώνεται το ακριβές του περιεχομένου των στοιχείων που προσκομίζονται.

Επισημάνσεις:

  • Διευκρινίζεται ότι, δεν απαιτείται να συμπεριλαμβάνεται η έκθεση ελέγχου και η προσβαλλόμενη πράξη, τις οποίες θα αποστείλει η αρμόδια φορολογική αρχή.
  • Η ενδικοφανής προσφυγή πρέπει να φέρει Ψηφιακή Βεβαίωση Εγγράφου, που εκδίδεται μέσω gov.gr για να είναι έγκυρη.
  • Κατά την είσοδό του στην εφαρμογή, ο φορολογούμενος πρέπει να επιλέξει σχετικό πεδίο, το οποίο επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης, με το οποίο βεβαιώνει ότι τα επισυναπτόμενα έγγραφα και δικαιολογητικά, που συνοδεύουν την ενδικοφανή προσφυγή και το αίτημα αναστολής του και υποβάλλονται ψηφιακά, αποτελούν αντίγραφα εκ των πρωτοτύπων ή επικυρωμένων αντιγράφων αυτών, τα οποία έχει στην κατοχή του και θα προσκομίσει ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών, εφόσον του ζητηθούν.

Α.6 Εξαιρέσεις

Εξαιρέσεις:

  • Η υποχρέωση άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής δεν ισχύει από 22/12/2016 στις περιπτώσεις των διαφορών που υπάγονται στην αρμοδιότητα του προέδρου πρωτοδικών του διοικητικού πρωτοδικείου και
  • ειδικότερα είναι κατ' εξαίρεση δυνατή η απευθείας άσκηση δικαστικής προσφυγής στις περιπτώσεις των διαφορών που προκύπτουν από την εφαρμογή:

α) των άρθρων 13 και 14 του Ν. 2523/1997 (ΦΕΚ Α' 179), των παραγράφων 5 και 6 του άρθρου 46 του Κ.Φ.Δ., ως προς τα μέτρα διασφάλισης και

β) της περ. γ' της παρ. 4 του άρθρου 1 του Ν. 1406/1983 (ΦΕΚ Α’ 182), ως προς την άρνηση χορήγησης αποδεικτικού ή βεβαιώσεως ενημερότητας για χρέη προς το Δημόσιο. Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 35 του Κ.Φ.Δ., κατά παρέκκλιση του άρθρου 63 του ίδιου νόμου, ο φορολογούμενος δύναται να προσφύγει κατά της πράξης προληπτικού προσδιορισμού φόρου απευθείας ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου.

Α.7 Προθεσμία για την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής

  • Η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται κατά πράξεων των φορολογικών αρχών, εντός ανατρεπτικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών που αρχίζει από τη συντέλεση της κοινοποίησης της πράξης ή τη συντέλεση της παράλειψης.
  • Ειδικά για τους κατοίκους εξωτερικού η σχετική προθεσμία ορίζεται σε εξήντα (60) ημέρες.
  • Επισημαίνεται ότι, η ως άνω προθεσμία για την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών αναστέλλεται για το χρονικό διάστημα από την 1η έως την 31η Αυγούστου.

Β. Διοικητική αναστολή πληρωμής

Με την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής αναστέλλεται η καταβολή του ποσοστού 50% του αμφισβητούμενου ποσού, με την προϋπόθεση ότι έχει καταβληθεί το υπόλοιπο ποσοστό 50%.

Το δικαίωμα αυτό για αναστολή δεν ισχύει:

  1. Επί του άμεσου προσδιορισμού του φόρου, καθώς και
  2. επί πράξης διοικητικού προσδιορισμού του φόρου, που εκδίδεται με βάση στοιχεία που έχουν παρασχεθεί από τον φορολογούμενο σε φορολογική του δήλωση.

Ο υπόχρεος έχει δικαίωμα να υποβάλει ταυτόχρονα με την ενδικοφανή προσφυγή και αίτημα αναστολής του καταβλητέου 50% του αμφισβητούμενου ποσού της πράξης.

Το αίτημα αναστολής είτε συμπεριλαμβάνεται στο έγγραφο της ενδικοφανούς προσφυγής, είτε υποβάλλεται αυτοτελώς με ιδιαίτερο έγγραφο που κατατίθεται την ίδια ημέρα με την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής.

Με την αίτηση αναστολής υποβάλλονται και τα αποδεικτικά στοιχεία και απαραιτήτως υπεύθυνη δήλωση, στην οποία ο αιτών δηλώνει:

α) τα παγκόσμια έσοδα ή εισοδήματά του από κάθε πηγή κατά το προηγούμενο και κατά το τρέχον έτος και

β) την περιουσιακή του κατάσταση στην Ελλάδα και οπουδήποτε στην αλλοδαπή κατά τον χρόνο κατάθεσης της αίτησης αναστολής.

Αν ο αιτών είναι φυσικό πρόσωπο δηλώνονται, επιπλέον, η περιουσιακή κατάσταση οπουδήποτε στην Ελλάδα και στην αλλοδαπή του της συζύγου και των ανηλίκων τέκνων αυτού κατά το χρόνο κατάθεσης της αίτησης αναστολής.

Η περιουσιακή κατάσταση περιλαμβάνει ιδίως:

  • τα εμπράγματα και ενοχικά δικαιώματα σε ακίνητα (η εκτιμώμενη αγοραία και η αντικειμενική αξία τους),
  • τις καταθέσεις οποιουδήποτε είδους και τα συναφή τραπεζικά προϊόντα,
  • τις επενδύσεις σε κινητές αξίες,
  • τα μηχανοκίνητα ιδιωτικά μέσα μεταφοράς,
  • τα δάνεια και τις δωρεές,
  • τις μετοχές, τα μερίδια, τα δικαιώματα ψήφου ή συμμετοχής σε κεφάλαιο σε οποιασδήποτε μορφής νομική οντότητα και
  • τα εμπράγματα και ενοχικά δικαιώματα σε κινητά αξίας άνω των €10.000.

Σημείωση:

Αν ο αιτών τηρεί λογιστικά αρχεία Ε.Λ.Π., κατά τη διπλογραφική μέθοδο με την αίτηση αναστολής συνυποβάλλονται ο τελευταίος ισολογισμός και το τελευταίο αναλυτικό ισοζύγιο γενικής λογιστικής του τρέχοντος έτους.

Σημαντικές επισημάνσεις:

  • Αίτηση αναστολής, για την οποία δεν προσκομίζονται τα προαναφερθέντα στοιχεία απορρίπτεται.
  • Επειδή τα δηλωθέντα στοιχεία που υποβάλλονται ενώπιον της Δ.Ε.Δ. διασταυρώνονται με τα στοιχεία που διαθέτει η φορολογική διοίκηση, εφιστάται η προσοχή στην ορθή συμπλήρωση της ανωτέρω υπεύθυνης δήλωσης.
  • Επίσης, κρίνεται σκόπιμη και η προσκόμιση των πράξεων διοικητικού προσδιορισμού φόρου (εκκαθαριστικών σημειωμάτων Ε1) του προηγούμενου και του τρέχοντος έτους, καθώς και της βεβαίωσης δηλωθείσας περιουσιακής κατάστασης (Ε9) του τρέχοντος έτους, προκειμένου να διευκολύνεται η έγκαιρη εξέταση του αιτήματος αναστολής.
  • Η απόφαση επί της αιτήσεως αναστολής καταβολής εκδίδεται εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία υποβολής της ενδικοφανούς προσφυγής.
  • Εάν δεν εκδοθεί απόφαση εντός τριάντα (30) ημερών από την υποβολή της αίτησης στη φορολογική αρχή, η αίτηση αναστολής θεωρείται ότι έχει απορριφθεί.
  • Με την υποβολή της αιτήσεως αναστολής και μέχρι την έκδοση απόφασης επ’ αυτής, άλλως μέχρι την άπρακτη πάροδο του προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος για την έκδοσή της, δεν επιδιώκεται η είσπραξη του συνόλου του αμφισβητούμενου ποσού.

Αποποίηση ευθύνης:

Το περιεχόμενο της στήλης είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή.

Οι αρθρογράφοι δεν ευθύνονται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.

Ο κ. Αντώνιος Α. Νασόπουλος είναι Οικονομολόγος MSc – Φοροτεχνικός, Συντονιστής Εισηγητής Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών «Master» στο Ε.Κ.Π.Α. και I.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. με κατεύθυνση στην «Εφαρμοσμένη Λογιστική και Ελεγκτική»

Η κα Ελένη Μ. Πιτσα (LLB, PGDip, MSc) είναι Δικηγόρος – Φορολογικός Σύμβουλος με εξειδίκευση σε φορολογικά, εργατικά και εταιρικά θέματα.

Για περισσότερες πληροφορίες που αφορούν στην επίλυση φορολογικών διαφορών, εκπροσώπηση ενώπιον των φορολογικών αρχών σε περίπτωση ελέγχου ή διαφορών, παρακαλώ επικοινωνήστε στο τηλέφωνο επικοινωνίας +30 213 0069187 και eleni@pitsalaw.com.

[Νασόπουλος Ι.Κ.Ε., Φίλωνος 35 Πειραιάς

www.https://nasopoulostaxaccount.gr/].





comments powered by Disqus
* Παρακαλούμε τα σχόλια να μην είναι σε greeklish. Σχόλια με υβριστικό ή προσβλητικό περιεχόμενο θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.
Ενδικοφανής προσφυγή, ΚΦΔ