ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΡΩΓΗΣ
ΓΙΑ ΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Κο Χριστόπουλο Γεώργιο
Θεσσαλονίκη 19/04/2024
Κύριε Πρόεδρε,
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση επί του άρθρου 3. Ορισμοί (άρθρο 3 της Οδηγίας 2015/849) στην πιο πρόσφατη Κωδικοποίηση του νόμου 4557/2018 με τον νόμο 5090/2024 το στοιχείο 17 περιλαμβάνει επαναδιατυπωμένο τον ορισμό του πραγματικού δικαιούχου (που βρισκόταν στην παρ. 16 του άρθρου 4 του ν. 3691/2008), κατ’ αντιστοιχία με το στοιχείο 6 του άρθρου 3 της Οδηγίας, με στόχο τον προσδιορισμό της ταυτότητας κάθε φυσικού προσώπου, το οποίο κατέχει νομική οντότητα ή ασκεί έλεγχο επ’ αυτής. Προκειμένου να διασφαλισθεί ουσιαστική διαφάνεια, θα πρέπει να καλύπτεται το ευρύτερο δυνατό φάσμα νομικών οντοτήτων που έχουν συσταθεί ή δημιουργηθεί στην χώρα. Σημειώνεται ότι ως ιδιοκτησιακό δικαίωμα νοούνται και οι περιπτώσεις επικαρπίας, ενεχύρου, καθώς και τα μοντέρνα ιδιοκτησιακά καθεστώτα. Μολονότι ο εντοπισμός ενός συγκεκριμένου ποσοστού συμμετοχής στο κεφάλαιο ή κατοχής δικαιωμάτων ιδιοκτησίας δεν οδηγεί αυτομάτως στην εξεύρεση του πραγματικού δικαιούχου, θα πρέπει να αποτελεί ωστόσο έναν αποδεικτικό παράγοντα μεταξύ άλλων που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη. Η εξακρίβωση και ο έλεγχος της ταυτότητας των πραγματικών δικαιούχων θα πρέπει, κατά περίπτωση, να επεκτείνεται σε νομικές οντότητες που κατέχουν άλλες νομικές οντότητες και τα υπόχρεα πρόσωπα θα πρέπει να αναζητούν το ή τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία τελικά ασκούν έλεγχο μέσω ιδιοκτησίας ή με άλλα μέσα της νομικής οντότητας-πελάτη. Ο έλεγχος με άλλα μέσα μπορεί να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα κριτήρια ελέγχου που χρησιμοποιούνται για την κατάρτιση των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων, όπως μέσω συμφωνίας μετόχων, της άσκησης δεσπόζουσας επιρροής ή της εξουσίας διορισμού ανωτέρων διοικητικών στελεχών. Ενδέχεται να υπάρχουν περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει φυσικό πρόσωπο του οποίου η ταυτότητα να μπορεί να εξακριβωθεί και το οποίο τελικά κατέχει ή ελέγχει μία νομική οντότητα. Σε τέτοιες εξαιρετικές περιπτώσεις, τα υπόχρεα πρόσωπα, έχοντας εξαντλήσει όλα τα άλλα μέσα εξακρίβωσης, και υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν βάσιμες υπόνοιες, μπορούν να θεωρήσουν τα ανώτερα διοικητικά στελέχη ως τους πραγματικούς δικαιούχους.
Επίσης με βάσει την παρ. 1 του άρθρου 20. Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων του ν.4557/2018, οι εταιρικές και άλλες νομικές οντότητες που είτε έχουν μόνιμη εγκατάσταση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 6 του ν. 4172/2013 και είναι υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος είτε έχουν έδρα στην Ελλάδα υποχρεούνται να συλλέγουν και να φυλάσσουν σε ειδικό μητρώο που τηρούν στην έδρα ή τη μόνιμη εγκατάστασή τους επαρκείς, ακριβείς και επίκαιρες πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους τους. Οι πληροφορίες αυτές περιλαμβάνουν τουλάχιστον το ονοματεπώνυμο, την ημερομηνία γέννησης, την υπηκοότητα και τη χώρα διαμονής των πραγματικών δικαιούχων, καθώς επίσης και το είδος και την έκταση των δικαιωμάτων που κατέχουν. Συμπληρώνονται δε με κάθε αναγκαίο στοιχείο για την ταυτοποίηση του πραγματικού δικαιούχου. Το ειδικό αυτό μητρώο τηρείται επαρκώς τεκμηριωμένο και επικαιροποιημένο με ευθύνη του νομίμου εκπροσώπου ή ειδικώς εξουσιοδοτημένου προσώπου με απόφαση του αρμόδιου εταιρικού καταστατικού οργάνου. Με την επιφύλαξη της παρ. 2, τα στοιχεία αυτού του μητρώου καταχωρίζονται στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων (Κ.Μ.Π.Δ.), με τη χρήση των κωδικών διαπιστευτηρίων (taxisnet) της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ.), εντός της προθεσμίας που καθορίζει η απόφαση του Υπουργού Οικονομικών του πρώτου εδαφίου της παρ. 11. Η καταχώριση αλλαγών στα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων πραγματοποιείται εντός εξήντα (60) ημερών από την ημερομηνία επέλευσής τους.
Επίσης με την παρ.4 του ιδίου άρθρου 20, το Κ.Μ.Π.Δ. δημιουργείται στη Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης με τη χρήση διαδικτυακής ηλεκτρονικής εφαρμογής και συνδέεται ηλεκτρονικά με τον Α.Φ.Μ. κάθε νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας για το οποίο η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) διαθέτει τα απαραίτητα στοιχεία από το φορολογικό μητρώο κατά παρέκκλιση των κειμένων διατάξεων. Η Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. σχεδιάζει, αναπτύσσει και λειτουργεί παραγωγικά πληροφοριακό σύστημα και διαδικτυακές εφαρμογές για την υλοποίηση του Κ.Μ.Π.Δ.. Η είσοδος στο πληροφοριακό σύστημα γίνεται με την εισαγωγή των κωδικών διαπιστευτηρίων της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. (taxisπet) του φυσικού ή νομικού προσώπου ή εξουσιοδοτημένου αυτών, που παρέχονται από το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με την Α.Α.Δ.Ε.. Η Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. μεριμνά για την εύρυθμη και ασφαλή λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος που φιλοξενείται στις υποδομές της. Η Διεύθυνση Χρηματοοικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών ενημερώνει τη Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. για κάθε νέα απαίτηση που χρήζει ενσωμάτωσης στις διαδικτυακές εφαρμογές του Κ.Μ.Π.Δ., σύμφωνα με την παρ. 11.
Η Γενική Διεύθυνση Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (Γ.Δ.Σ.Δ.Ο.Ε.) του Υπουργείου Οικονομικών αποτελεί τον ελεγκτικό μηχανισμό για τη διακρίβωση της τήρησης και ακρίβειας των στοιχείων που καταχωρίζονται στο Κ.Μ.Π.Δ., στο οποίο έχει πρόσβαση άμεσα, χωρίς κανέναν περιορισμό και χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας. Η Γ.Δ.Σ.Δ.Ο.Ε. είναι αρμόδια για τη διενέργεια ελέγχου για την εκπλήρωση των σκοπών του παρόντος, συμπεριλαμβανομένου του επιτόπιου ελέγχου για το ειδικό μητρώο που φυλάσσεται στην έδρα ή την εγκατάσταση των υπόχρεων εταιρικών και άλλων νομικών οντοτήτων κατά τα οριζόμενα στην παρ. 1. Οι αρμόδιες υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε. παρέχουν στη Γ.Δ.Σ.Δ.Ο.Ε. όλες τις πληροφορίες και τα στοιχεία που απαιτούνται για την εκπλήρωση του ελεγκτικού της έργου, ως προς τους υπόχρεους προς καταχώριση και εξασφαλίζουν άμεση πρόσβαση των εξουσιοδοτούμενων υπαλλήλων της Γ.Δ.Σ.Δ.Ο.Ε. στην εφαρμογή του Μητρώου της Α.Α.Δ.Ε.. Για την πρόσβαση των υπαλλήλων του τρίτου εδαφίου στις εφαρμογές της φορολογίας εισοδήματος νομικών και φυσικών προσώπων για την εκπλήρωση αποκλειστικά και μόνο των σκοπών του παρόντος απαιτείται επαρκώς αιτιολογημένο αίτημα της Γ.Δ.Σ.Δ.Ο.Ε. προς την αρμόδια υπηρεσία της Α.Α.Δ.Ε.
Ενώ τέλος με την 5. το Κ.Μ.Π.Δ. μπορεί να συνδέεται μέσω διαλειτουργικότητας με το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, από το οποίο διατίθενται τα απαραίτητα στοιχεία για το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα, καθώς και με τα Αποθετήρια Τίτλων, ή και κάθε άλλον φορέα όπου τηρούνται πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους των εταιρικών και άλλων οντοτήτων που έχουν έδρα στην Ελλάδα. Οι δημόσιες υπηρεσίες υπουργείων, ανεξάρτητων αρχών και οι υπηρεσίες κάθε άλλου φορέα που σχετίζεται με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας συνεργάζονται με τη Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. και παρέχουν κάθε απαραίτητο στοιχείο για την τροφοδότηση του Κ.Μ.Π.Δ.. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης μπορεί να ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα σχετικά με τη διασύνδεση μεταξύ Κ.Μ.Π.Δ. και Γ.Ε.ΜΗ..
Απ' όλα τα παραπάνω προκύπτει ότι το Κ.Μ.Π.Δ. έχει στόχο τον προσδιορισμό της ταυτότητας κάθε φυσικού προσώπου, το οποίο κατέχει νομική οντότητα ή ασκεί έλεγχο επ’ αυτής και φυσικά είναι συνδέεται μέσω διαλειτουργικότητας με το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, από το οποίο διατίθενται τα απαραίτητα στοιχεία για το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα, καθώς και με τα Αποθετήρια Τίτλων, ή και κάθε άλλον φορέα όπου τηρούνται πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους των εταιρικών και άλλων οντοτήτων που έχουν έδρα στην Ελλάδα.
Είναι φανερό ότι η πρόθεση του Νομοθέτη είναι να απεικονίζεται στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων (Κ.Μ.Π.Δ.) η πραγματική κατάσταση και να λαμβάνει τις πληροφορίες αυτές είτε από άλλες υπηρεσίες (ΓΕΜΗ κλπ) είτε από την ίδια την οντότητα σε περίπτωση που η πραγματική κατάσταση είναι διαφορετική από την δημοσιοποιημένη. Προβλέπονται μάλιστα αυστηρά πρόστιμα για την απόκρυψη πληροφοριών και γεγονότων.
Στην πράξη όμως οι αρμόδιες υπηρεσίες αντιμετωπίζουν το ίδιο και επιβάλουν πρόστιμα και για παράλειψη ΕΠΑΝΥΠΟΒΟΛΗΣ πληροφοριών που είναι ήδη δημοσιευμένες και γνωστές στην διοίκηση από την ίδια οντότητα μάλιστα.
Τα πρόστιμα δε που προβλέπονται είναι εξοντωτικά για τις περισσότερες εταιρίες στη χώρα μας και τιμωρούν το ίδιο τόσο τις τυπικές παραβάσεις όσο και τις ουσιαστικές.
Ενδεικτικό το παρακάτω πραγματικό γεγονός, όπως και πολλά άλλα:
Συγκεκριμένα εταιρία ΙΚΕ η οποία μετατράπηκε σε Α.Ε. με το Ν. 4601/2019 (γνήσια μετατροπή) δεν λύθηκε ούτε τέθηκε σε εκκαθάριση, αλλά μετέβαλλε τη νομική μορφή της, διατηρώντας τη νομική της προσωπικότητα (άρθρο 104 ν. 4601/2019).
Επίσης σύμφωνα με το άρθρο 113 του ν. 4601/2019, η μετατροπή συντελέστηκε με μόνη την καταχώριση, της απόφασης της συνέλευσης των εταίρων για τη μετατροπή και από την ολοκλήρωση των διατυπώσεων δημοσιότητας σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2, κατά περίπτωση, επήλθαν αυτοδίκαια και έναντι όλων τα εξής αποτελέσματα:
α. η μετατραπείσα εταιρεία διατηρεί τη νομική της προσωπικότητα και συνεχίζεται με τη νέα νομική της μορφή...
γ. οι μέτοχοι ή οι εταίροι της μετατραπείσας εταιρείας μετέχουν στην εταιρεία με τη νέα νομική της μορφή, σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν αυτή,
δ. δικαιώματα τρίτων στις εταιρικές συμμετοχές της μετατραπείσας εταιρείας διατηρούνται στις εταιρικές συμμετοχές με τη νέα νομική της μορφή.
Και ενώ στην εν λόγω μετατροπή, η επωνυμία έμεινε η ίδια, απλώς το ΙΚΕ έγινε ΑΕ, οι εταίροι έγιναν μέτοχοι με τα ίδια ακριβώς ποσοστά επί του κεφαλαίου, δεν εισήλθε κανένας τρίτος στην εταιρία (γνήσιος μετασχηματισμός με καθολική διαδοχή), της επιβλήθηκε από το ΣΔΟΕ πρόστιμο 40.000 ευρώ, διότι μετά από την παρέλευση του τριμήνου από την προθεσμία των 60 ημερών δεν υπέβαλε τροποποιητική δήλωση για να αλλάξει το ΙΚΕ σε ΑΕ , τα εταιρικά μερίδια σε μετοχές και το εταίρος σε μέτοχο, ενώ όλα αυτά τα στοιχεία δημοσιεύθηκαν στο ΓΕΜΗ , στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και το ΚΜΠΔ είχε ενημερωθεί αυτόματα ότι φορέας είναι η εταιρία....... Α.Ε..
Για όλα τα παραπάνω τα πρόστιμα που προβλέπονται στο άρθρο 20 παρ. 9 του Ν. 4557/2018, θα πρέπει γι αυτού του είδους των τυπικών παραβάσεων να ελαχιστοποιηθούν, διότι η ουσία του Νόμου καταστρατηγείται με την επιβολή εξοντωτικών προστίμων και ειδικότερα όταν όλα τα στοιχεία των φορέων νομικών προσώπων και οντοτήτων και των πραγματικών δικαιούχων φυσικών προσώπων, είναι δημοσιευμένα στο ΓΕΜΗ και έχουν δηλωθεί στο Μητρώο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.
Σας παραθέτουμε τα πρόστιμα δια να λάβετε γνώση για το παράλογο και το εξοντωτικό αποτέλεσμα που επιφέρουν στις περισσότερες εταιρείες της χώρας μας και το δυσβάσταχτο βάρος που επωμίζονται κυρίως οι Λογιστές-Φοροτεχνικοί που δεν τους αναλογεί σε καμία περίπτωση.
Άρθρο 20
9. Τα πρόστιμα για τις παραβάσεις που αναφέρονται στην παρ. 8 καθορίζονται ως εξής:
α) για κάθε παράβαση των περ. α', γ' και δ' της παρ. 8:
αα) 5.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες κερδοσκοπικού χαρακτήρα με καθαρό κύκλο εργασιών έως και 100.000 ευρώ, κατά το προηγούμενο έτος της παράβασης,
αβ) 10.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες κερδοσκοπικού χαρακτήρα με καθαρό κύκλο εργασιών άνω των 100.000 ευρώ έως και 700.000 ευρώ, κατά το προηγούμενο έτος της παράβασης,
αγ) 20.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες κερδοσκοπικού χαρακτήρα με καθαρό κύκλο εργασιών άνω των 700.000 ευρώ έως και 8.000.000 ευρώ, κατά το προηγούμενο έτος της παράβασης,
αδ) 40.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες κερδοσκοπικού χαρακτήρα με καθαρό κύκλο εργασιών άνω των 8.000.000 ευρώ, κατά το προηγούμενο έτος της παράβασης,
αε) 5.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που δεν απασχολούν εργαζόμενους,
αστ) 10.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που απασχολούν έως πενήντα (50) εργαζόμενους,
αζ) 20.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που απασχολούν από πενήντα ένα (51) έως και διακόσιους πενήντα (250) εργαζόμενους,
αη) 40.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που απασχολούν άνω των διακοσίων πενήντα (250) εργαζομένων, β) για παράβαση της περ. β' της παρ. 8:
βα) εκατό (100) ευρώ, για κάθε παράβαση της περ. β', εφόσον η εκπρόθεσμη δήλωση γίνεται εντός χρονικού διαστήματος ενός (1) μηνός από την ημερομηνία παρέλευσης της προθεσμίας της παρ. 1,
ββ) πεντακοσίων (500) ευρώ για κάθε παράβαση της περ. β', εφόσον η εκπρόθεσμη δήλωση γίνεται πέραν του ενός (1) μηνός και έως τρεις (3) μήνες από την ημερομηνία παρέλευσης της προθεσμίας της παρ. 1,
βγ) σε περίπτωση παρέλευσης τριών (3) μηνών από τη λήξη της προθεσμίας καταχώρισης, η εκπρόθεσμη δήλωση τεκμαίρεται ως μη υποβληθείσα και επιβάλλεται το πρόστιμο της περ. α'!!!!!!!!!!!!
Υπάρχει άμεση ανάγκη κύριε Πρόεδρε να εξορθολογιστούν τα πρόστιμα κατ’ αναλογία των προστίμων του άρθρου 54 του Ν. 4174/2013, να επιβάλλονται μόνο σε περίπτωση απόκρυψης πραγματικών γεγονότων και ψευδούς απεικόνισης, καθώς και να προβλέπεται η προειδοποίηση της ελεγχόμενης επιχείρησης από την ελεγκτική υπηρεσία για συμμόρφωση πριν την επιβολή των προστίμων. Τέλος θα πρέπει η ενδικοφανής προσφυγή να υποβάλλεται στην ΔΕΔ και όχι στο προϊστάμενο της υπηρεσίας όπου βεβαιώνει την παράβαση.
ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΩΡΑΙΟΠΟΥΛΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ
Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΒΟΥΖΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ