Το ισχύον δίκαιο μετά τον ν. 4808/2021 επιτρέπει στον εργοδότη να απασχολεί μερικώς απασχολούμενους μισθωτούς με σπαστό ωράριο, υπό συγκεκριμένους όρους.
Ειδικότερα, το άρθρο 106, παρ. 11 του νέου Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου προβλέπει ότι «η πρόσθετη εργασία μπορεί να παρασχεθεί, εφόσον συμφωνεί ο εργαζόμενος και κατά ωράριο, που δεν είναι συνεχόμενο σε σχέση με το συμφωνημένο ωράριο της ίδιας ημέρας, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων περί ημερήσιας ανάπαυσης».
Από τη σαφή γραμματική διατύπωση του νόμου, αλλά και από τον σκοπό του νομοθέτη να διατηρεί κατ’ αρχήν ακέραια την περίοδο ανάπαυσης του εργαζόμενου, προκύπτει πως το διακεκομμένο ωράριο δεν έχει εισαχθεί ως δυνατότητα στη μερική απασχόληση εν γένει, αλλά μόνο στο πλαίσιο της πρόσθετης χρονικά εργασίας. Ως τέτοια ορίζεται η εργασία που υπερβαίνει το ημερήσιο συμβατικό ωράριο (π.χ. 5 ώρες) και φτάνει έως τα όρια του νομίμου ωραρίου της πλήρους απασχόλησης, δηλαδή τις 8 ώρες επί πενθήμερου και τις 6 ώρες και σαράντα λεπτά επί εξαήμερου συστήματος εργασίας (άρ. 182 του Κώδικα).
Επιπλέον, πρέπει να υπενθυμιστεί ότι κατ’ άρθρο 106, παρ. 11εδ.4 του Κώδικα, ο εργαζόμενος δύναται να αρνηθεί την παροχή πρόσθετης χρονικά εργασίας, εφόσον αυτή ζητείται κατά συνήθη τρόπο. Συνεπώς, η πρόσθετη χρονικά εργασία έχει ξεκάθαρα χαρακτήρα εξαίρεσης προς τον κανόνα της τήρησης του συμφωνημένου συμβατικού ωραρίου και δεν μπορεί να γίνεται σε τακτική βάση. Εργαζόμενοι οι οποίοι καλούνται από τον εργοδότη τους σε τακτική βάση να παρέχουν πρόσθετη χρονικά εργασία, ειδικά με το σπαστό ωράριο που επιβαρύνει την απόλαυση της ιδιωτικής και οικογενειακής τους ζωής, μπορούν και να αρνηθούν νομίμως, αλλά και να επικαλεστούν μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας τους. Επομένως, θα μπορούσαν να θεωρήσουν καταγγελθείσα τη σύμβαση εργασίας τους και να αποχωρήσουν ζητώντας τη νόμιμη αποζημίωση.
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και στη σύμβαση μερικής απασχόλησης, μπορεί να συμπεριληφθεί ρήτρα περί ετοιμότητας του εργαζόμενου, έτσι ώστε και μετά το πέρας του ωραρίου να υποχρεούται αυτός να εργαστεί εάν παραστεί ανάγκη και κληθεί. Η δυνατότητα αυτή δεν υπόκειται σε παρόμοια όρια με την πρόσθετη χρονικά εργασία που πρέπει να μην είναι συνήθης, αλλά μπορεί να ελεγχθεί μόνο για καταχρηστικότητα κατά την ΑΚ281. Πρόκειται για μια κατάσταση που εγκυμονεί κινδύνους για την ανάπαυση του εργαζομένου και την ιδιωτική του ζωή, ιδίως εάν καλείται από τον εργοδότη σε εντελώς μη προκαθορισμένες και απρόβλεπτες ώρες κάθε φορά. Έτσι, συνιστάται μεγάλη προσοχή για τους εργαζόμενους μερικής απασχόλησης κατά τη διαπραγμάτευση συμβατικού όρου περί ετοιμότητας.
Δείτε περισσότερα στο www.dikigorosergatologos.gr