Για το τρέχον σχολικό έτος 2022-2023, οι παραιτήσεις των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ξεκίνησαν να υποβάλλονται την 1.2.2023 και θα διαρκέσουν έως τη Δευτέρα 13.2.2023, βάσει του άρθρου 4 Ν.3687/2008, όπως τροποποιήθηκε ως προς τις προθεσμίες από το άρθρο 46 Ν.4777/2021.
Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, αίτηση παραίτησης μόνιμου εκπαιδευτικού που υποβάλλεται από 1ης Φεβρουαρίου μέχρι την πρώτη εργάσιμη ημέρα μετά την πάροδο του πρώτου δεκαημέρου του Φεβρουαρίου, θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή και λύεται αυτοδικαίως η υπαλληλική σχέση στις 31 Αυγούστου.
Όπως και πέρσι, αναμένεται να ακολουθηθεί συγκεκριμένη διαδικασία, με την υποβολή των αιτήσεων παραίτησης τόσο διά ζώσης, όσο και με ηλεκτρονικό τρόπο.
Από το Υπουργείο Παιδείας έχει ήδη εκδοθεί διευκρινιστική εγκύκλιος στις 23.1.2023, που διευκρινίζει τα σχετικά με τις παραιτήσεις για το τρέχον σχολικό έτος 2022-2023.
Η ευνοϊκή διάταξη του άρθρου 5 παρ. 4 του νόμου 3075/2002 για τους εκπαιδευτικούς, η οποία τους έδινε δικαίωμα συνταξιοδότησης με 30 έτη υπηρεσίας σε ηλικία 55 ή 60 ετών, αναλόγως του αν είχαν προσληφθεί πριν ή μετά την 1.1.1983, έχει καταργηθεί από τη διάταξη του άρθρου 6 παρ. 5 του νόμου3865/2010 για όσους και όσες θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1.1.2011 και εφεξής, μπορούν όμως ακόμα να την επικαλεστούν όσοι και όσες έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με όρους και προϋποθέσεις, όπως διαμορφώνονται μέχρι και το έτος 2010.
Τα δεδομένα που ίσχυαν πέρσι ισχύουν και φέτος ως προς τα ηλικιακά όρια, όπως αυτά έχουν αποτυπωθεί στις διατάξεις και στους πίνακες 1 και 2 του Νόμου4336/2015. Η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος πραγματοποιείται όχι μόνο με τη συμπλήρωση του απαιτούμενου συντάξιμου χρόνου υπηρεσίας, αλλά πλέον σωρευτικά υπολογίζεται και ο χρόνος συμπλήρωσης του αντίστοιχου ηλικιακού ορίου, και μάλιστα σε πλείστες περιπτώσεις του νέου διαμορφούμενου ηλικιακού ορίου, οδηγώντας πολλούς εξ αυτών σε συνταξιοδότηση έως και αρκετά έτη αργότερα από ό,τι γνώριζαν μέχρι πρότινος, μέσω της αύξησης των ηλικιακών ορίων σε δυσθεώρητα ύψη.
Αίτηση παραίτησης μόνιμου εκπαιδευτικού πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που υποβάλλεται το πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου, σύμφωνα με τη νέα διάταξη, θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή και λύεται αυτοδικαίως η υπαλληλική του σχέση με το Δημόσιο στις 31 Αυγούστου. Από την 1η Σεπτεμβρίου ο πρώην υπάλληλος δικαιούται συντάξεως, η οποία θα αποδοθεί πρώτα με την απονομή προκαταβολής σύνταξης και σε δεύτερο χρόνο με την έκδοση της οριστικής συνταξιοδοτικής πράξης. Ο χρόνος, μέχρι τις 31.08 τρέχοντος έτους για όλους τους εκπαιδευτικούς είναι συντάξιμος και προσμετράται στο ποσό της σύνταξής τους,
Ο τρόπος, με τον οποίο θα υπολογιστεί το ποσό της σύνταξης για τους εκπαιδευτικούς, θα είναι αυτός με βάση το Ν.4387/2016, όπως ισχύει και έχει τροποποιηθεί από πλειάδα νομοθετημάτων, με τελευταίο αυτό του Νόμου 4670/2020, σύμφωνα με τις διατάξεις του οποίου, η σύνταξη αποτελείται από δύο τμήματα, την εθνική σύνταξη, το ποσό της οποίας και μόνο εγγυάται το κράτος, και το οποίο αυξήθηκε από 1.1.2023 και σήμερα ανέρχεται στα 413,76€, και την ανταποδοτική, η οποία υπολογίζεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές από το έτος 2002 έως και την προηγούμενη ημέρα από αυτήν της λύσης της υπαλληλικής σχέσης, πολλαπλασιαζόμενο με τους συντελεστές αναπλήρωσης ανάλογα με τον αριθμό των ετών ασφάλισης και υπηρεσίας, αφού προηγουμένως οι συντάξιμες αποδοχές εκάστου ημερολογιακού έτους αναπροσαρμοσθούν με βάση τους συντελεστές τιμαριθμικής αναπροσαρμογής. Κάθε έτος ο πίνακας των συντελεστών επικαιροποίησης διαμορφώνεται ανάλογα.
Ανάκληση της αίτησης παραίτησης μπορεί να γίνει εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός μηνός από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης παραίτησης, σύμφωνα με το άρθρο 148 παρ. 4 του Νόμου 3528/2007.
Μεγάλη προσοχή απαιτείται ιδιαίτερα στους εκπαιδευτικούς, λόγω της ιδιαιτερότητας που έχουν ως προς το χρόνο της παραιτήσεώς τους. Θα πρέπει να διερευνάται η θεμελίωση ή μη του συνταξιοδοτικού δικαιώματος με βάση τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, ώστε να μην υπάρξουν δυσάρεστες εκπλήξεις για όσους έχουν παραιτηθεί χωρίς να δικαιούνται συντάξεως.
Βεβαίως, εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις που ορίζει η νομοθεσία, εάν ο εκπαιδευτικός παραιτήθηκε από πλάνη περί τα πράγματα, ενώ δεν πληρούσε τους όρους και τις προϋποθέσεις για την άμεση καταβολή της σύνταξής του, έχει τη δυνατότητα, με βάση τις διατάξεις του Νόμου 4151/2013, μετά από υποβολή αίτησής του, εντός αποκλειστικής προθεσμίας 3 μηνών από την ημερομηνία που φέρει το έγγραφο της αρμόδιας Διεύθυνσης Συντάξεων του Δημοσίου, να ρυθμιστεί η ανάκληση της παραίτησης και η επαναφορά του εκπαιδευτικού στην Υπηρεσία. Το χρονικό διάστημα από την αποχώρηση από την Υπηρεσία μέχρι την επαναφορά σε αυτή δε λογίζεται συντάξιμο και δεν καταβάλλονται αποδοχές για αυτό.
Όπως και με τις παραιτήσεις του 2022, έτσι και φέτος, με τις παραιτήσεις του 2023, θα δούμε την έκδοση των οριστικών συνταξιοδοτικών πράξεων να πραγματοποιείται πολύ συντομότερα από το παρελθόν, κατά το οποίο υπήρχε καθυστέρηση έως και 36 μήνες. Πλέον, με την ισχύ από το 2022 του Ν.4921/2022 για την ταχεία διαδικασία απονομής σύνταξης (fast-track) εκδίδονται πολύ συντομότερα οι συνταξιοδοτικές πράξεις. Αυτό σημαίνει παύση της πολύμηνης αναμονής για την έκδοση της οριστικής συνταξιοδοτικής πράξης και κατά συνέπεια απεμπλοκή της απονομής εφάπαξ παροχής, καθώς για την απονομή της τελευταίας είναι προαπαιτούμενη η έκδοση της οριστικής συνταξιοδοτικής πράξης του εκπαιδευτικού. Θα πρέπει πάντως, να επισημανθεί, ότι λόγω του νέου τρόπου έκδοσης, μέσω ψηφιακών συστημάτων, οι εκπαιδευτικοί που θα λάβουν τις οριστικές συνταξιοδοτικές πράξεις, θα πρέπει απαραιτήτως να προβούν σε ενδελεχή έλεγχο της απόφασης απονομής, καθώς μία στις δύο αποφάσεις έχει είτε ελλείψεις είτε λανθασμένα στοιχεία, για τη διόρθωση των οποίων θα πρέπει ο συνταξιούχος εκπαιδευτικός να προβεί σε συγκεκριμένες νόμιμες ενέργειες, προκειμένου να μην απωλέσει δικαιώματά του, που θα του κοστίσουν σε χρήμα.
Τέλος, φέτος είναι η πρώτη χρονιά, μετά τη λήξη από 31.12.2022, όπως παρατάθηκε κατά ένα έτος, των μεταβατικών διατάξεων για τα ηλικιακά όρια της μειωμένης σύνταξης στο Δημόσιο του Ν.4336/2015. Τα μεταβατικά ηλικιακά όρια πλέον δεν ισχύουν από 1.1.2023. Αυτό δε σημαίνει ότι αλλάζουν για όλους τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης. Όποιος έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα είτε έως 31.12.2021 για πλήρη σύνταξη, είτε έως 31.12.2022 για μειωμένη σύνταξη, βάσει Ν.4997/2022, δεν έχει να φοβάται απολύτως τίποτε, το δικαίωμά του δε θίγεται και μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε, παρόλες τις δημοσιεύσεις άρθρων και αναρτήσεων για την κοινωνική ασφάλιση, αμφιβόλου ποιότητας προελεύσεως.
Να τονίσουμε ότι οι υποψήφιοι συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί, οφείλουν να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί και να ενημερώνονται για τα ασφαλιστικά-συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα αποκλειστικά από εξειδικευμένους στη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος νομικούς, καθώς οι νομοθετικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα είναι συνεχείς και αδιάκοπες. Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, σε συνδυασμό με την αναγνώριση ή μη πλασματικών ετών, αναλόγως της κάθε ξεχωριστής περίπτωσης, αποτελεί το κρισιμότερο στάδιο στον ασφαλιστικό βίο του υποψηφίου συνταξιούχου εκπαιδευτικού. Είναι επιβεβλημένο να κινηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, εκμεταλλευόμενος την υπαγωγή του σε θετικές για αυτόν ρυθμίσεις και αποφεύγοντας παράλληλα τις διατάξεις "παγίδες", ώστε να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τους ευνοϊκότερους για αυτόν όρους και προϋποθέσεις, "κλειδώνοντας" χαμηλότερα ηλικιακά όρια και γλυτώνοντας έως και αρκετά χρόνια πρόσθετης εργασίας.